Hernieuwbare energie vervoer
In Europa is ongeveer een kwart van de CO2-uitstoot afkomstig van het verkeer. Nederland stimuleert het gebruik van hernieuwbare energie in mobiliteit (vervoer). Daarmee verbruiken we minder fossiele brandstoffen en verlagen we de CO2-uitstoot. De belangrijkste vorm van hernieuwbare energie in vervoer zijn biobrandstoffen. Welke verplichtingen en regels gelden hiervoor in Nederland en Europa?
Beleid hernieuwbare energie vervoer
Al sinds 2003 stimuleert de Europese regelgeving biobrandstoffen in te zetten. In 2009 is de Europese richtlijn hernieuwbare energie (Renewable Energy Directive, RED) ingegaan. Daarmee verplicht de Europese Unie haar lidstaten om een groeiend aandeel hernieuwbare energie in brandstoffen voor het wegverkeer die op de markt komen te realiseren. Nederland legt deze verplichting neer bij de nationale leveranciers van brandstof (jaarverplichting hernieuwbare energie vervoer).
In 2018 is de RED opgevolgd door de REDII. Deze verplicht brandstofleveranciers om in 2030 een aandeel hernieuwbare energie in vervoer te realiseren van 14%. Het doel van deze verplichting is om de broeikasgasuitstoot van vervoer terug te dringen. Door gebruik van hernieuwbare energiedragers, vermindert de inzet van fossiele brandstoffen.
Om mee te mogen tellen voor de doelstelling van de REDII, worden eisen gesteld aan de hernieuwbare energiedragers. Voor alle brandstoffen gelden eisen aan de totale broeikasgasuitstoot in de keten. Aan biobrandstoffen worden daarnaast duurzaamheidseisen gesteld. In 2025 zal de herziene REDII (REDIII) ingaan. De REDIII is een onderdeel van het 'Fit for 55-pakket' van de Europese Unie ( 55% minder uitstoot in 2030).
Met onder meer de Jaarverplichting Energie Vervoer neemt het gebruik van hernieuwbare energie in vervoer in Nederland toe.
Verplicht aandeel hernieuwbare energie in transportbrandstoffen
Hoe leveranciers van brandstoffen een groeiend aandeel fossiele brandstoffen vervangen door hernieuwbare brandstoffen? Dat tonen ze aan met Hernieuwbare Brandstofeenheden (HBE’s) in het register van de 'Jaarverplichting hernieuwbare energie'. Onderstaande video legt uit met welke schone en duurzame brandstoffen ze werken aan het doel: 28% hernieuwbare energie in 2030.
Het tegengaan van klimaatverandering wordt met de dag urgenter. Omdat de transportsector verantwoordelijk is voor ongeveer 25% van de CO2-uitstoot, is het belangrijk om deze uitstoot snel terug te dringen. Hiervoor zijn doelstellingen opgesteld in het Europese en Nederlandse klimaatbeleid. In Nederland realiseren we deze doelstellingen met de Jaarverplichting Hernieuwbare Energie voor Vervoer. De Jaarverplichting is een systeem dat zorgt voor een groeiend aandeel hernieuwbare energie in het totale brandstofgebruik. Hoe werkt de Jaarverplichting? Bedrijven die brandstoffen leveren aan wegverkeer tonen aan dat zij aan de Jaarverplichting voldoen via een systeem van Hernieuwbare Brandstofeenheden, ook wel HBE's genoemd. 1 HBE staat voor 1 Gigajoule geleverde hernieuwbare energie. Leveranciers van hernieuwbare energie vullen in het Register Energie voor Vervoer in hoeveel hernieuwbare energie zij hebben geleverd. Zo verkrijgen zij HBE?s. Deze HBE?s worden verhandeld en gebruikt door brandstof leveranciers om de Jaarverplichting na te leven, wat vervolgens wordt gecontroleerd door de Nederlandse Emissieautoriteit. Welke CO2 reducerende energiedragers dragen bij aan de Jaarverplichting? Biobrandstoffen, biogas, elektriciteit, waterstof en andere e-fuels, mits deze verkregen zijn uit hernieuwbare bronnen. Hoe worden deze energiedragers in het wegverkeer gestimuleerd? In 2030 moeten de leveranciers van brandstoffen aan wegverkeer een aandeel van 28% hernieuwbare energie realiseren. Op die manier worden de doelen van de Europese richtlijn, ook wel bekend als de REDII, en het Nederlandse Klimaatakkoord bereikt. Ook andere sectoren, zoals luchtvaart en zeevaart, kunnen bijdragen aan de Jaarverplichting voor het wegverkeer om zo zelf een stap richting verduurzaming te zetten. Wanneer mag hernieuwbare energie meetellen voor de Jaarverplichting? Ook hierin volgt Nederland de Europese richtlijn. Per 2022 geldt een CO2-reductie van minimaal 65% voor biobrandstoffen uit nieuwe productie-installaties en minimaal 70% bij e-fuels, ten opzichte van de fossiele brandstof. Hierbij wordt gekeken naar de uitstoot van de gehele keten, dus vanaf het begin van de productie tot aan het gebruik in het voertuig. Biobrandstoffen moeten bovendien duurzaam zijn, wat bedrijven kunnen aantonen met een certificaat dat erkend is door de Europese Commissie. Voor een beter klimaat is het cruciaal dat ook Nederland de CO2- uitstoot terugdringt. Door middel van de Jaarverplichting kan deze reductie in de transportsector worden behaald. Op deze manier zijn we goed op weg naar een klimaatneutrale transportsector in 2050! Meer informatie over de Jaarverplichting kunt u vinden op de site van de Nederlandse Emmisieautoriteit: www.emissieautoriteit.nl.
Jaarverplichting Energie Vervoer
De Jaarverplichting Energie Vervoer verplicht bedrijven in Nederland die brandstof leveren aan vervoer, om een deel van die brandstof uit hernieuwbare energie te laten bestaan. Het gaat hier om benzine en diesel voor vervoersbestemmingen waarvoor een vergunning geldt. Dit zijn bijvoorbeeld weg- en spoorvoertuigen, maar ook landbouwtrekkers en de pleziervaart.
De Jaarverplichting Energie Vervoer wordt ingezet naast andere maatregelen om de CO2-uitstoot van de vervoerssector te verminderen. Denk aan de efficiëntie van vervoer vergroten en elektrisch rijden te stimuleren. Hernieuwbare (bio)brandstoffen gebruiken we waar verbrandingsmotoren nog noodzakelijk zijn.
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) is verantwoordelijk voor de regelgeving Energie Vervoer. De Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) voert de regelgeving uit en controleert de naleving. Wij ondersteunen daarbij.
Jaarverplichting 2022 tot 2030
In december 2018 is de opvolger van de geldende Europese richtlijn voor hernieuwbare energie gepubliceerd, de REDII (Renewable Energy Directive). De REDII is het kader voor de doelstellingen van het Europese energiebeleid dat de Europese Unie (EU) oplegt aan de lidstaten voor de periode 2022 tot 2030.
In Nederland ging in 2022 de aangepaste regelgeving Energie Vervoer in en werd de REDII uitgevoerd. Het belangrijkste instrument van dat beleid is de Jaarverplichting Hernieuwbare Energie Vervoer. Naast de REDII vinden we in de aangepaste jaarverplichting ook de doelen en kaders voor hernieuwbare brandstoffen uit het Klimaatakkoord terug.
Het ministerie van IenW is verantwoordelijk voor de regelgeving van Energie Vervoer. De NEa voert de regelgeving uit en controleert de naleving op de regels. Wij ondersteunen daarbij.
Kwaliteit brandstoffen vervoer
Onderdeel van de Jaarverplichting Energie Vervoer is de verplichting om CO2-uitstoot te verminderen. Brandstofleveranciers hebben de verplichting om de broeikasuitstoot van brandstoffen voor vervoer met 6% te verminderen. Ook na 2020 moet dit verminderingspercentage jaarlijks gehaald worden.
Wet- en regelgeving
Nederland moet als lid van de Europese Unie (EU) de Europese richtlijnen in haar wet- en regelgeving opnemen. De Europese richtlijnen voor hernieuwbare energie (REDII) en brandstofkwaliteit (FQD) leest u terug in:
- Wet milieubeheer (titel 9.7 en 9.8);
- Besluit Energie Vervoer;
- Ministeriële Regeling Energie Vervoer.
Europese regelgeving
Het GAVE-team
Ons team van het programma Gasvormige en Vloeibare Klimaatneutrale Energiedragers (GAVE) adviseert en ondersteunt het ministerie van IenW bij het invoeren van bovengenoemde wetgeving. Het GAVE-team heeft expertise over:
- de invoering van Europese richtlijnen voor hernieuwbare energie (REDII) en brandstofkwaliteit (FQD) voor hernieuwbare energie voor vervoer, in de Nederlandse wet- en regelgeving;
- de vormgeving van Europese wetgevende kaders voor hernieuwbare energiedragers voor vervoer (Fit for 55);
- de uitwerking van CO2-reductiedoelstelling voor brandstoffen van wegtransport in het Klimaatakkoord;
- de eisen voor duurzaamheid en broeikasgasemissie bij de inzet van hernieuwbare energie;
- de borging van duurzaamheid;
- de Jaarverplichting Hernieuwbare Energie Vervoer (voor brandstofleveranciers);
- internationale markt- en beleidsontwikkelingen;
- de productie en gebruik van hernieuwbare energiedragers in vervoer;
- technische ontwikkelingen.
Wilt u weten waar u biobrandstoffen kunt tanken in Nederland?
Bekijk de kaart
Vragen over bio-energie?
- Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
