Agroconvenant Natuurterrein, bos, landschap en houtketen

Het Agroconvenant begon in 2008 en liep tot en met 31 december 2020. In het convenant maakten de partners afspraken over energie en klimaat in de landbouw. Wij ondersteunden dit proces.

Wat wilde de sector bereiken?

In het begin was het doel om meer duurzame biomassa uit Nederland te gebruiken. En zo fossiele grondstoffen te sparen en minder broeikasgassen uit te stoten. Bedrijven en organisaties uit de sector maakten afspraken over het leveren van hernieuwbare grondstoffen. Deze grondstoffen zorgen voor duurzame energie en materialen.

Later verschoof het doel naar kennis en ervaring krijgen over:

• koolstof opslaan in bos en bomen en landschap;
• innovatief klimaatslim bosbeheer;
• het vastleggen van koolstof in duurzame houtproducten.

De stuurgroep Natuurterrein, bos, landschap en houtketen (NBLH) speelde hierin een belangrijke rol. Deze zorgde voor een verbinding tussen onderzoek en de nieuwe kennis gebruiken in de praktijk. De stuurgroep lette ook op de kansen en maatregelen om de doelen te kunnen halen. Waren er moeilijkheden die het halen van het doel in de weg stonden? Dan werden deze binnen de groep besproken om oplossingen te vinden.

Wat heeft de sector gedaan?

De sector kon elk jaar pilot-projecten indienen bij de stuurgroep. Die koos hier een aantal uit. Met deze projecten paste de sector de kennis uit onderzoek toe in de praktijk. De stuurgroep verspreidde de resultaten en deelde ze met de sector. Voorbeelden hiervan zijn de Agroforestry-pilots en de Pilots Klimaatslim bos- en natuurbeheer.

Agroforestry-pilots

Met Agroforestry combineerden agrariërs het beheer van bomen met landbouw of veeteelt. Een voorbeeld hiervan is de teelt van energiegewassen, zoals wilg of olifantsgras. Ook keek de sector hoe een agrariër geld kan verdienen met Agroforestry. Agrariërs plantten bijvoorbeeld bomen en struiken, waarmee ze noten en fruit produceerden. Deze percelen gebruikten ze tegelijk ook voor hun vee. 

Pilots Klimaatslim bos- en natuurbeheer

Bossen en bomen worden zwakker door het veranderende klimaat. Ook gaan sommige boomsoorten sneller dood. Bijvoorbeeld door ziekten, plagen en droogte. Het is belangrijk dat we bossen en bomen behouden. En dat er meer bos bij komt. Takken, stammen en wortels slaan namelijk koolstof op uit de lucht. Door het bos te behouden, houden we de koolstofvoorraad in bos, bomen en bodems in stand. En kunnen we de voorraad zelfs vergroten. Dit is belangrijk, omdat bomen CO₂ uit de atmosfeer opnemen. Dit helpt tegen klimaatverandering.

Wat heeft de sector bereikt?

Agroforestry

Door de pilots leerde de sector over het voordeel van meer bomen op het agrarische bedrijf. En hoe agrariërs dit kunnen combineren met hun werk.

Agroforestry gaat goed samen met kringlooplandbouw. Hierbij zorgt de agrariër dat grondstoffen en eindproducten gebruikt worden met zo min mogelijk verliezen. Ook kunnen agrariërs de bedrijfsvoering met Agroforestry verbreden. Zo speelde de sector in op het veranderende beleid en op kansen binnen het nieuwe Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). Het GLB moedigt vergroening aan. Met Agroforestry kon de sector meerdere doelen tegelijk halen. Door meer bomen te planten kon de agrariër:

• de biodiversiteit verhogen;
• koolstof en water opslaan;
• het dierenwelzijn verhogen door schaduwplekken te maken;
• de bedrijfsvoering verbreden en zo klaarmaken voor de toekomst.

Pilots Klimaatslim bos- en natuurbeheer 

De sector heeft veel kennis gekregen door deze pilots. Terreinbeheerders kunnen met de kennis uit deze pilots het bos en de natuur klaarmaken voor de toekomst. Bijvoorbeeld door kwetsbare boomsoorten te vervangen door soorten die beter tegen het veranderende klimaat kunnen. Hierdoor wordt het bos divers en is het meer beschermd tegen ziektes. Door de pilots heeft de sector veel geleerd over klimaatslim bos- en natuurbeheer. De Wageningen University & Research en haar partners werken ook mee aan deze pilot. U leest hier meer over op de website van Gereedschapskist Klimaatslim bos- en natuurbeheer.

Wat wil de sector nog bereiken?

De partijen zetten zich ook na het Agroconvenant in om duurzamer te worden. En om de nieuwe klimaatdoelen te halen. Binnen het Klimaatakkoord Landbouw en Landgebruik bespreekt de sector de maatregelen hiervoor. Ze gebruiken de kennis en ervaring die ze tijdens de convenantsperiode hebben gekregen.

Betrokken partijen

Dit waren de deelnemers van de stuurgroep:

• Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren (VBNE)
• Branche Vereniging Organische Reststoffen (BVOR)
• Koninklijke Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen (VVNH)
• De Nederlandse Emballage- en Palletindustrie Vereniging (EPV)
• Algemene Vereniging Inlands Hout (AVIH)
• Koninklijke Vereniging van Nederlandse Papier- en kartonfabrieken (VNP)
• Natuurmonumenten
• Staatsbosbeheer
• Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
• Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Meer weten?

Wilt u meer weten over de projecten en de resultaten? In de rapporten vindt u meer informatie.