Wat kunt u als provincie of gemeente doen om netcongestie te verminderen?

Laatst gecontroleerd op:
23 juli 2024
Gepubliceerd op:
15 juli 2024

De verduurzaming van ons energiesysteem is goed voor het klimaat. Het zorgt alleen ook voor een overbelast elektriciteitsnet: netcongestie. Dit vertraagt de elektrificatie van bedrijven (overstappen op het gebruik van meer elektriciteit in plaats van bijvoorbeeld aardgas). Netcongestie houdt de groei tegen van de opwek van duurzame energie, het aardgasvrij maken van woningen, elektrisch vervoer en de bouw van nieuwe woningen en bedrijven. Hoe kunt u als provincie of gemeente helpen netcongestie te verminderen?

Hoe helpt u ondernemers?

Hoe kunt u als provincie of gemeente uw ondernemers helpen netcongestie te verminderen?

  • Sneller bouwen: energieprojecten versnellen.

  • Energieprojecten beter inpassen in het bestaande net.

  • Faciliteren van collectieve (gezamenlijke) oplossingen.

Lees wat u kunt doen om netcongestie te verminderen door uw rol te bepalen en te pakken in bijvoorbeeld lokale energieprojecten en energieoplossingen. 

Sneller bouwen: energieprojecten versnellen 

De uitbreiding van onze energie-infrastructuur is een belangrijke oplossing om netcongestie op de middellange termijn te voorkomen. Als provincie of gemeente speelt u een belangrijke rol in de realisatie van deze projecten bij:

  • de ruimtelijke inpassing; 
  • het aanbieden van de juiste voorzieningen;
  • samenwerking met de omgeving (participatie).

Gebruikt u ook de kennis?

Om grote energie-infrastructuurprojecten op tijd te realiseren bekijken verschillende landelijke programma’s mogelijkheden om het proces te versnellen. Bijvoorbeeld door te kijken of we wet- en regelgeving kunnen aanpassen. Of door projecten voorrang te geven bij netbeheerders. Gebruik als provincie of gemeente de kennis en hulpmiddelen van deze programma’s:

  • Het Landelijke Actieprogramma Netcongestie (LAN) kijkt of de uitbreiding van het elektriciteitsnet sneller kan. Acties binnen het LAN gaan over de voorbereiding en uitvoering van het beleid om dit mogelijk te maken.
  • Het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK) geeft grote energie-infrastructuurprojecten voorrang die belangrijk zijn voor de totale verduurzaming van Nederland:
    • Deze projecten krijgen voorrang in de planning van netbeheerders.
    • Deze projecten kunnen/mogen procedures inkorten en vertraging voorkomen.

Heeft u hulp nodig?

Naast de verschillende programma’s zijn er ook loketten die u kunnen helpen bij het realiseren van deze grote(re) projecten:

Energieprojecten beter inpassen in het bestaande net 

Het inpassen van energieprojecten in het bestaande net zien we meestal als een zaak tussen de ontwikkelaar van een energieproject en de netbeheerder. Maar ook gemeenten en provincies kunnen helpen bij het samenbrengen van deze partijen en het sturen op netinpassing. Deze rol wordt steeds belangrijker omdat netcapaciteit en -congestie steeds vaker de groei van bedrijven en duurzame energieprojecten tegenhouden.

Juridische mogelijkheden om ruimtelijk te sturen op netinpassing

Gemeenten en provincies kunnen ruimtelijk sturen om netinpassing te verbeteren. Maar hoe gebruikt u nu ruimtelijke juridische hulpmiddelen voor netinpassing? Bekijk hieronder het webinar en download het rapport.


Sturen op elektriciteitsopslag door vergunningverlening

Elektriciteitsopslagsystemen (batterijen) kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de maatschappelijke energievoorziening. Ook op lokaal niveau. Als we energie op piekmomenten opslaan gaat er minder energie verloren. Dan kunnen we duurzame energie inzetten op momenten van schaarste. Ook kunnen opslagsystemen bijdragen aan de balans op het net en netcongestie verlichten. Dit draagt weer bij aan het realiseren van woningbouw, energievoorziening en de duurzame groei van bedrijven.

Als decentrale overheid gebruikt u deze mogelijkheden het beste als u stuurt op de locatie en omvang van elektriciteitsopslag. De handreiking vergunningverlening elektriciteitsopslagsystemen helpt u hierbij. De handreiking helpt u bij het proces van vergunningverlening. In deze handreiking is bestaande informatie samengevoegd. Het geeft u een richtlijn voor het toetsen en beoordelen van initiatieven voor elektriciteitsopslagsystemen:

  • Als beleidsmaker en planopsteller krijgt u inzicht in de afwegingen die u moet maken. 
  • Als vergunningverlener vindt u sneller uw weg naar de juiste informatie bij de beoordeling van concrete initiatieven.

Download hieronder de handreiking.

Rol van gemeenten bij inpassen van (zonne-)energieprojecten in het elektriciteitsnet

Het rapport Aansluiting vinden voor zonne-energie geeft basisinformatie over netcongestie bij zonne-energieprojecten. Maar u kunt het ook gebruiken voor andere energieprojecten. Er staan praktische tips en oplossingen in aan de hand van praktijkvoorbeelden van gemeenten. Dit zijn gemeenten die vaak al langer met netcongestie te maken hebben. Zij ontwikkelden een eigen aanpak waar anderen hun voordeel mee kunnen doen. Bekijk hieronder het webinar en download het rapport.

Wat is uw rol bij collectieve oplossingen?

Collectieve (gezamenlijke) oplossingen dragen bij aan het oplossen van problemen door netcongestie en het behoud van een betrouwbaar en betaalbaar landelijk energiesysteem. U speelt hierin een belangrijke rol:

  • door collectieve oplossingen mogelijk te maken, zoals vergunningen verstrekken en de partijen die willen samenwerken in contact brengen met de netbeheerder;
  • als regisseur om samenwerking op gang te brengen tussen betrokken ondernemers en andere energiegebruikers;
  • door financieel of risicodragend deel te nemen.

Wij maakten een stappenplan om u te helpen uw rol te bepalen. Hierin leest u stap voor stap hoe u gezamenlijke oplossingen in uw gemeente kunt realiseren. En welke rol(len) u kunt spelen in dit proces. 

In opdracht van:
  • Ministerie van Economische Zaken en Klimaat
Bent u tevreden over deze pagina?