Informatie voor Energieprestatie-adviseurs
Het is verplicht om energielabels op te stellen volgens de NTA 8800-methode. Ook geldt dat alleen een vakbekwaam Energieprestatie-adviseur (EP-adviseur) de labels mag opstellen.
NTA 8800
De energieprestatie van een gebouw wordt vastgesteld met de nieuwe bepalingsmethode NTA8800. De methode is gebaseerd op de Europese CEN-normen. Deze methode is geschikt voor alle typen gebouwen:
- bestaande bouw
- nieuwbouw
- woningbouw
- utiliteitsbouw.
De vakbekwaam EP-adviseur doet ter plaatse een gebouwopname en registreert de energieprestatieberekening ten behoeve van het label in de landelijke registratiedatabase EP-online. Bij de bepaling van de energieprestatie maakt de adviseur gebruik van geattesteerde software. De EP-adviseur werkt voor een gecertificeerd bedrijf, de certificaathouder, en volgens de voorschriften van de Beoordelingsrichtlijn 9500 (BRL 9500).
Rekenmethode en rekensoftware
Het toetsen van de BENG-eisen gebeurt met de NTA 8800. De NTA 8800 is de bepalingsmethode voor de energieprestatie van alle gebouwen (woningen en utiliteit, bestaand en nieuw). Bezoek de website van NEN voor meer informatie en het gratis downloaden van de NTA 8800.
De berekening van de energieprestatie gebeurt op basis van gebouweigenschappen, installaties en standaard gebruikersgedrag. Voor het uitrekenen van de energieprestatie volgens de NTA 8800 zijn verschillende geattesteerde (volledig volgens protocol geteste) rekensoftwareprogramma’s beschikbaar. U gebruikt altijd de meest actuele versie van de geattesteerde rekensoftware. Met meest actuele rekensoftware bedoelen we de versie die overeenkomt met de aangewezen versie van de NTA 8800. Dat is de rekensoftware volgens de eisen in de BRL 9501.
Energielabels in EP-online
EP-Online is de officiële landelijke database waarin energieadviseurs energieprestatie-indicatoren en energielabels registreren. Hiervoor is eHerkenning niveau 3 nodig, met de dienst/machtiging EP-Online. Bekijk onderstaande handleiding EP-online voor energieprestatieadviseurs voor meer informatie.
Herlabelen van energielabel na verbetering gebouw of woning
Als gebouw- of woningeigenaren verbeteringen aanbrengen aan hun woning of gebouw, kunnen zij daarna het energielabel laten vernieuwen. Dit heet herlabelen. Bij een herlabeling hoeft u als energieadviseur het pand niet opnieuw te bezoeken. Dit op afstand herlabelen was al mogelijk, maar vanaf 1 juli 2024 zijn de voorwaarden hiervoor uitgebreid.
Waarom herlabelen?
Een energielabel informeert eigenaren over de energieprestatie van hun gebouw of woning. Het moedigt ze ook aan tot verduurzaming. Daarom is het belangrijk dat het energielabel betrouwbaar, betaalbaar en te gebruiken is. Zo kan een eigenaar een actueel energielabel tonen in bijvoorbeeld de volgende situaties:
- bij de verkoop en verhuur van het gebouw
- wanneer de eigenaar financieringen aangaat en aan leennormen moet voldoen
- bij het aanvragen van subsidies en het voldoen aan de normering
Herlabelen tot 1 juli 2024
Tot 1 juli 2024 was het op afstand herlabelen van een gebouw of woning al mogelijk nadat:
- een nieuwe warmte-opwekker (ruimteverwarming en/of tapwater) of ventilatiebox was geïnstalleerd;
- bij één op één vervangingen waarbij oppervlaktes van bouwkundige constructies niet waren veranderd, zoals vervangen van enkel glas door HR++ of triple glas;
- en alleen voor woningen als deze werd voorzien van zonthermische en/of PV-panelen.
Voorwaarden vanaf 1 juli 2024
Vanaf 1 juli 2024 gelden deze uitgebreide voorwaarden voor het op afstand herlabelen van een gebouw of woning:
- Tot en met 24 maanden na de oorspronkelijke opnamedatum kunt u herlabelen. Na de oorspronkelijke registratie blijft de software nog 3 jaar beschikbaar.
- De geldigheidsduur van het oorspronkelijke energielabel (10 jaar) blijft gelijk na het herlabelen. De oorspronkelijke opnamedatum blijft dus hetzelfde.
- De certificaathouder (CH) die het oorspronkelijke energielabel opnam en registreerde, voert ook de opname en registratie op afstand uit.
- Herlabelen gebeurt op basis van de NTA8800-methode en de bijbehorende geattesteerde softwareversie die gebruikt werd met de oorspronkelijke registratie. Tussentijdse releases van de software vallen hier ook onder.
- De CH, waar de vakbekwame energieadviseur werkt die de herlabeling registreert, is verantwoordelijk voor de gehele opname, inclusief het herlabelen.
- Herlabelen kan alleen voor de maatregelclusters ‘één-op-één wijzigingen’ bij zowel woningbouw als utiliteitsbouw zoals:
- enkel glas vervangen door hr++ of triple-glas;
- een oude cv-ketel vervangen door een hr-ketel (zonder verdere aanpassing van het verwarmingssysteem).
- En voor woningbouw bij geometrische isolatie- en installatiewijzigingen en bij distributie- en afgiftesystemenwijzigingen. Voorbeelden hiervan zijn:
- een pui plaatsen waar eerst een kleiner raam zat;
- glas vervangen door een dicht paneel;
- de warmwaterkraan verplaatsen (bijvoorbeeld als de keuken is verplaatst);
- zonwering aanbrengen;
- radiatoren vervangen door vloerverwarming
- Herlabelen is niet mogelijk bij maatregelen waarbij een verandering van de thermische schil/thermische zone geldt, zoals:
- een aanbouw
- een dakkapel plaatsen
- een aangrenzende bergruimte door na-isolatie bij een woning betrekken
- een airco installeren op de slaapkamer(s) waardoor een woning in meerdere thermische zones moet worden verdeeld
Als vakbekwaam adviseur stelt u dit vast.
- In de software en in EP-online is duidelijk wanneer een energielabel via herlabelen geregistreerd is.
- De certificerende instelling Herlabelregistraties worden ook meegenomen in de steekproefbepaling door de certificerende instelling. Dit betekent dat herlabelregistraties bij een audit volledig met de oorspronkelijke opnamegegevens gecontroleerd worden.
Berekening energieprestatie bij nieuwbouw
Sinds 1 januari 2021 wordt het voorlopige energielabel bij de vergunningaanvragen voor nieuwbouw ook in EP-Online geregistreerd. Voor de vergunningaanvraag moet u de energieprestatie berekenen. Hiervoor moet u de meest actuele versie van de geattesteerde rekensoftware gebruiken. Met ‘meest actuele rekensoftware’ bedoelen we de versie die overeenkomt met de aangewezen versie van de NTA 8800. Dat is de rekensoftware volgens de eisen in de BRL 9501. De software geeft een voorlopig energielabel. Dit label wordt geregistreerd in EP-Online.
Toets aan BENG-eisen en TOjuli
Bij de oplevering van de nieuwbouw toetst de vergunningverlener (gemeente of provincie) of u heeft voldaan aan de vergunningseisen en wettelijke eisen. Op het moment van oplevering berekent u de energieprestatie nogmaals met dezelfde rekensoftwareversie die u gebruikte voor de vergunningaanvraag. Dat is dus de rekensoftwareversie die overeenkomt met de toen aangewezen NTA 8800. Zo toont u aan dat u voldoet aan de BENG-eisen en TOjuli. De bijgewerkte energieprestatieberekening komt niet in EP-Online.
Registratie van het definitieve energielabel
Het definitieve energielabel moet wel geregistreerd worden bij de oplevering van de nieuwbouw. Ook bij dit moment van oplevering is het uitgangspunt dat nieuwe registraties altijd op basis van de meest actuele versie van de rekensoftware zijn berekend.
Het is dus mogelijk dat u bij uw vergunningaanvraag een andere versie van de rekensoftware gebruikte dan bij de oplevering wordt gebruikt. Omdat er verschillende NTA versies waren op het moment van vergunningaanvraag en oplevering. Hierdoor kan het voorlopige en definitieve energielabel verschillen, ook als u dezelfde gegevens gebruikte.
Meer informatie over de rekensoftware vindt u op Stelsel Energieprestatie van Gebouwen - Gebouwenergieprestatie (EPG).
Energielabel bij recreatiewoningen
Ook recreatiewoningen moeten bij verkoop en verhuur een energielabel hebben. Eigenaren van recreatiewoningen zijn verplicht het energielabel te vermelden in advertenties.
- Ligt de recreatiewoning in een gebouw waarbij het gebouw een logiesgebouw betreft? Dan gebruikt u de rekenmethode van utiliteitsbouw. Een logiesgebouw wordt in het Besluit bouwwerken leefomgeving als een gebouw met een gezamenlijke verkeersroute.
- Ligt de recreatiewoning in een gebouw waarbij het gebouw geen logiesgebouw betreft? dan gebruikt u de rekenmethodiek van woningbouw. Een logiesfunctie niet in een logiesgebouw is een logiesfunctie die gelegen is in een gebouw zonder gezamenlijke verkeersroute.
Twijfelt u of het om een logiesgebouw of woonappartementen gaat? Raadpleeg de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG). U dient uw keuze zelf in het projectdossier te onderbouwen. BAG is hierin niet leidend.
Aantallen nieuwe NTA-registraties
Bekijk de pagina Aantallen nieuwe NTA-registraties voor de uitgesplitste aantallen per jaartal.
Scholing, certificering en bevoegdheden EP-adviseurs
Diverse marktpartijen bieden opleidingen aan als voorbereiding op de examens en zijn vindbaar op het internet. Gemiddeld duurt een opleiding bij een van de marktpartijen 4 tot 6 dagen. Cito of ’t Examenpark nemen de examens voor EP-adviseurs af. Nadat u het examen succesvol afrondt, ontvangt u het diploma voor het betreffende onderdeel. Voor de vakbekwaamheid moet u verschillende examenmodules behalen.
Bekijk de website EPG (Energieprestatie Gebouwen) voor een overzicht van de partijen waar u terecht kunt met specifieke vragen.
Bijscholing 2024
Ook in 2024 geldt voor energieadviseurs de verplichte bijscholing inclusief afsluitende toets. Deze cursus is een voorwaarde om de vakbekwaamheid van EP-adviseur te behouden. Zorg dat u de cursus voor 1 juli 2024 afrondt. Volgt u de bijscholing niet of haalt u niet de toets? Dan verliest u als energie-adviseur onherroepelijk uw vakbekwaamheid en kunt u geen energielabels meer opstellen en afgeven.
Met deze cursus bent u op de hoogte van:
- wijzigingen in NTA 8800
- beoordelingsrichtlijnen BRL9500 W en -U
- nieuwe opnameprotocollen
De bijscholing wordt verzorgd door opleiders die door InstallQ zijn geaccrediteerd. Deze opleiders vindt u terug op de website van Centraal Register Techniek.
Een vakbekwaam EP-adviseur heeft niet alleen het juiste diploma nodig, maar moet ook werken voor een bedrijf dat is gecertificeerd volgens de Beoordelingsrichtlijn (BRL) 9500. Een andere mogelijkheid voor de BRL9500-certificering is dat een EP-adviseur zich aansluit bij een gecertificeerde koepelorganisatie. De BRL 9500 is ontwikkeld om de kwaliteit van de energieprestatieberekeningen en energielabels te waarborgen. Het gaat hier om energieprestatieberekeningen waarbij de EP-adviseur gebruik maakt van de geattesteerde software.
Onderstaande 4 organisaties verzorgen de certificering van bedrijven volgens de BRL 9500:
Er bestaan verschillende bevoegdheden voor EP-adviseurs.
Basisadviseurs
Zij zijn bevoegd om gebouwopnamen te doen en energieprestatieberekeningen te maken voor energielabels van bestaande gebouwen. Zij werken alleen met de basismethode van de NTA 8800.
Detailadviseurs
Zij zijn bevoegd om het werk van basisadviseurs uit te voeren, maar ook om energieprestatieberekeningen te maken voor nieuwbouw. Dat wil zeggen voor de aanvraag omgevingsvergunning en de oplevering van gebouwen. Hiervoor werken zij met de detailmethode van de NTA 8800.
Er worden 4 categorieën EP-adviseurs onderscheiden:
- EP-W/B adviseur: EP-adviseur woningbouw basismethode
- EP-W/D adviseur: EP-adviseur woningbouw detailmethode (ook vakbekwaam voor EP-W/B)
- EP-U/B adviseur: EP-adviseur utiliteitsbouw basismethode (ook vakbekwaam voor EP-W/B)
- EP-U/D adviseur: EP-adviseur utiliteitsbouw detailmethode (ook vakbekwaam voor EP-U/B, EP-W/B en EP-W/D)
Bekijk de site Centraal Register Techniek voor een overzicht van alle EP-adviseurs.
Helpdesk
Op de website Energielabel is meer informatie te vinden voor zowel particulieren als professionals. Heeft u na het lezen van de website vragen over het energielabel? Bekijk de contactmogelijkheden.
Particulieren
Neem contact op met de Helpdesk particulieren:
- Telefoon: 0800 0808 (maandag t/m vrijdag van 8.30-17.00 uur)
- E-mail: helpdesk@energielabel.nl
Zakelijke markt
Neem contact op met onze afdeling Klantcontact. Deze is op verschillende manieren te bereiken, zie onze contactpagina.
Op de webpagina FAQ’s voor aankomende adviseurs vindt u de veelgestelde vragen en antwoorden over wat u moet doen en weten om EP-adviseur te worden.
- Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties