Zakendoen in Zambia

Inwoners en maatschappij van Zambia

Zambia is een jonge presidentiële republiek, die vroeger onder meer bekend stond als Noord-Rhodesië en de Central African Federation. Het land was jarenlang een Britse kolonie voordat het in 1964 onafhankelijk werd.

Zambia ligt ingeklemd tussen liefst 8 landen, waaronder Malawi, Zimbabwe, Tanzania, Congo (Kinshasa) en Namibië. Het land grenst nergens aan zee.

In Zambia woont een groot aantal etnische groepen, zoals de Bemba, Tonga, Ngoni en Nsenga. Engels is de officiële taal, maar er zijn vele lokale talen zoals Lunda, Luvale, Bemba en Tonga. Het land is grotendeels christelijk, met bijna 75% Protestant en 20% Rooms-Katholiek. Van de 18,4 miljoen inwoners (2019) woont iets meer dan 40% in stedelijk gebied, waarvan ongeveer 2,5 miljoen in hoofdstad Lusaka.

Zambia is een arm land met een hoog geboortecijfer en een lage levensverwachting. Het land kent een laag emigratiecijfer, maar de Zambianen die wel emigreren zijn vaak de hoogopgeleiden.

Economie van Zambia

De economie van Zambia was jarenlang een van de sterkst groeiende in Afrika, met een gemiddelde groei van bijna 7% in de jaren tussen 2005 en 2014. De laatste jaren is die groei wat verminderd. De Zambiaanse economie schommelde na 2014 tussen de 3 en 4% groei. Omdat de inkomensongelijkheid in Zambia enorm groot is, zorgde die groei nauwelijks voor een afname van de armoede.

De Zambiaanse economie drijft voor een groot deel op mijnbouw, in het bijzonder de winning van koper. Dat maakt deze economie bijzonder kwetsbaar voor veranderende koperprijzen. Hoewel mijnbouw voor de grootste opbrengst zorgt, werkt een groot deel van de Zambiaanse beroepsbevolking in de landbouw. De Zambiaanse agrarische sector produceert onder meer rijst, pinda’s, katoen en tabak.

Recente economische ontwikkelingen

Door de gevolgen van de coronacrisis kwam Zambia in een diepe recessie terecht. Mijnbouw, toerisme en investeringen zijn flink gedaald, terwijl de inflatie juist sterk steeg. In 2021 steeg de vraag naar koper en daarmee herstelde de economie zich ook enigszins.

Meer weten over de recente economische ontwikkelingen in Zambia? Bekijk dan de analyse op de website van de Wereldbank.

Handel Nederland - Zambia

Voor Nederland staat Zambia op nummer 135 wat betreft landen waar we goederen heen exporteren (voorlopige cijfers 2022). In 2021 bedroeg de export van Nederlandse goederen naar Zambia € 61,0 miljoen.

Meer weten? De volgende bronnen bieden meer handelscijfers van Zambia:

• Bekijk het overzicht van de handel tussen Zambia en Nederland op Trademap van het International Trade Center (ITC). Via criteria kunt u aanpassen of u naar 'import' of 'export' kijkt.
• Bekijk de website van het Centraal Bureau voor Statistiek voor informatie over de handel met Zambia.
• U vindt het bruto nationaal product, economische groei, demografische gegevens en meer in onze factsheet over Zambia.

Handelsrelatie EU-Zambia

Zambia valt onder het ‘Everything But Arms’-stelsel van de EU. Dit betekent dat alle producten uit Zambia – behalve wapens en munitie – onder voorwaarden tarief- en quotumvrij geïmporteerd kunnen worden in de EU. Kijk voor meer informatie op Access2Markets. Bent u nog niet bekend met Access2Markets? Bekijk dan eerst ons stappenplan hoe u Access2Markets kunt gebruiken.

Zakelijke kansen Zambia

Landbouw

Hoewel de Zambiaanse economie afhankelijk is van mijnbouw, biedt vooral de agrarische sector kansen voor Nederlandse investeerders. Bekijk de investeringsgids over de pluimveesector hieronder voor meer informatie.

Mijnbouw

Meer weten over mijnbouw? Meer informatie over de mijnbouw in Zambia vindt u op de website van het Zambiaanse ministerie voor Mijnbouw.

Maritieme handel rondom het Tanganyikameer

Het Tanganyikameer is van groot economisch belang in Oost-Afrika. Vooral voor de landen die grenzen aan het meer: Burundi, DR Congo, Tanzania en Zambia. Met verbeterde en duurzame infrastructuur (transportcorridors) kan de maritieme handel rondom het Tanganyikameer zich ontwikkelen.

Bekijk de video hieronder of lees de rapporten 'Lake Tanganyika turning corridors into sustainable opportunities' en 'Maritime Trade on Lake Tanganyika: Trade Opportunities for Zambia' voor meer informatie.

Heeft u vragen over zakendoen in Zambia? Of bent u op zoek naar zakenpartners in de landbouw, mijnbouw of een andere sector? Neem dan contact op met onze regio-adviseurs. Zij kunnen u meer vertellen over de sectoren en u helpen met het voldoen aan de wet- en regelgeving.

Ondernemen in Zambia

Ease of Doing Business

Bij de Wereldbank vindt u informatie over alle praktische zaken die komen kijken bij het starten van een eigen bedrijf in Zambia. In de rubriek 'Ease of Doing Business' van de Wereldbank vindt u informatie over bouwvergunningen, de registratie van onroerend goed en het betalen van belastingen. Zambia staat op plaats 85 in de Ease of Doing Business (2020).

Let op: De Wereldbank heeft onregelmatigheden gevonden in de ranglijsten van 2018 en 2020. Na intern onderzoek (pdf) is besloten om met de Doing Business-rapporten te stoppen. De Wereldbank werkt momenteel aan de nieuwe methode B-READY om een betrouwbare ranglijst te maken. Deze is nog niet beschikbaar. Kijk voor updates op de website van de Wereldbank.

Hulp bij financiering nodig?

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland helpt u graag uw financiering rond te krijgen. Lees op onze pagina Subsidies en financiering voor internationaal ondernemen hoe wij u kunnen helpen.

Kijk ook in de Subsidiewijzer welke subsidies er voor Zambia mogelijk zijn.

Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen

Internationaal zakendoen biedt kansen, maar kent ook uitdagingen. Deze vragen om een goede voorbereiding. Let erop dat u op een maatschappelijk verantwoorde manier onderneemt in het buitenland. Zo kunt u helpen de lokale situatie te verbeteren, bouwt u aan een goede reputatie en een toekomstbestendige onderneming.

De Nederlandse overheid verwacht dat u als ondernemer de risico's voor mens en milieu in uw bedrijfsvoering én in de internationale waardeketen in kaart brengt. En dat u de negatieve gevolgen daarvan voorkomt en aanpakt. Ook moet u hierover communiceren. Dit heet due diligence (gepaste zorgvuldigheid). Hierbij volgt u de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen over maatschappelijk verantwoord ondernemen.  

Onderzoek de risico's

Ondernemen is niet zonder risico's. Elk land biedt uitdagingen. De volgende bronnen geven u een eerste indruk van mogelijke IMVO-risico's. Het is belangrijk dat u deze zelf goed onderzoekt, voordat u zakendoet in het buitenland. Blijf ook op de hoogte van lokale ontwikkelingen.

• MVO Risico Checker (MVO Nederland)
• Corruption Perceptions Index (Transparency International)
• Human Development Index (Verenigde Naties) - Kies het land bovenaan in het uitklapveld.
• Status van conflicten (Crisis Group)
• ThinkHazard (Wereldbank)
• Reisadvies (Ministerie van Buitenlandse Zaken) - Vul het land in.

Meer weten of hulp nodig?

• Bekijk onze informatie over internationaal maatschappelijk verantwoord zakendoen.
• Het IMVO-steunpunt helpt u op weg met advies en informatie om maatschappelijk verantwoord ondernemen en due diligence toe te passen.

Exportregels voor Zambia

Procedures en documenten

De volgende bronnen bieden informatie over exportregels:

• De Kamer van Koophandel heeft meer informatie over exportdocumenten.
• De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) geeft informatie over exportprocedures bij dierlijke producten en plantaardige producten.
• De Douane van Zambia biedt informatie over tarieven, regels en documenten.

Tijdelijke invoer

Voert u tijdelijk producten in? Voor Zambia kunt u geen ATA-carnet gebruiken.

Export strategische goederen

Op Rijksoverheid.nl vindt u meer informatie over de export van militaire en dual-use goederen (goederen die ook militair gebruikt kunnen worden).

Hulp van de honorair consul

Nederland heeft geen ambassade in Zambia. Wel is er een honorair consul in Lusaka. Bekijk de contactinformatie van de honorair consul op de website Nederland Wereldwijd. Daar vindt u ook het reisadvies voor Zambia.

Meer weten?

• Bekijk onze informatie over Zakendoen in Afrika.
• Kijk bij World Integrated Trade Solution (een initiatief van de Wereldbank en UNCTAD) voor statistieken over Zambia.
• Ook op de website van het Central Statistical Office van de Zambiaanse overheid vindt u allerlei statisteken over Zambia.
• Kijk wat handelsakkoorden en handelsbelemmeringen voor uw handel kunnen betekenen.
• Lees onze Do's-and-don'ts voor tips over de zakencultuur in Zambia.
• Op de website van de Zambiaanse Kamer van Koophandel vindt u informatie over zakelijke kansen, evenementen en publicaties.
• Bent u nog aan het oriënteren? Probeer dan de Exportwijzer.