Bedrijf starten in Indonesië

Deze pagina geeft u handvaten bij het beginnen van een bedrijf in Indonesië. Ga altijd na bij de Indonesische instanties wat uw specifieke verplichtingen zijn. Per situatie of rechtsvorm kunnen de eisen bij het oprichten van een onderneming verschillen.

Onze regio-adviseurs kunnen u ook meer informatie geven over het starten van een bedrijf in Indonesië. Bekijk hoe wij u kunnen helpen.

Een bedrijf beginnen in Indonesië

Een eigen bedrijf beginnen in het buitenland is een grote stap voor uw onderneming. Er zijn lokale regels waaraan u moet voldoen. Maar denk ook aan het aanvragen van de juiste vergunningen.

De voordelen kunnen wel groot zijn: u bent zichtbaar voor afnemers en de zaken kunnen worden afgehandeld door het lokale recht.

Ondernemingsvormen

Welke ondernemingsvorm past bij uw bedrijf? Dat is een belangrijke vraag als u gaat investeren in een ander land. Dat kan afhangen van in welke sector u actief bent, in hoeverre u aansprakelijk wilt zijn en de grootte van uw onderneming.

De meest voorkomende ondernemingsvormen in Indonesië zijn:

• Perseroan Terbatas (PT)
• Limited Liability Company
• Representative Office
• Joint operation, Build
• Operate and Transfer (BOT)
• Rehabilitation, Operate and Transfer (ROT)

Registreren van uw Indonesische onderneming

Voordat u een bedrijf start in Indonesië moet u het eerst registreren bij de BKPM. Dat kan via de one stop shop op de website van die organisatie. Ook heeft u een btw-code en een handelsvergunning nodig. Waar u die kunt aanvragen leest u op de EU-portal Access2Markets, onder het kopje 'Registration'. Vul eerst uw HS-code en land in.

Heeft u nog niet eerder gewerkt met Access2Markets? Bekijk dan eerst ons stappenplan Exporteren buiten de EU: Access2Markets. 

Het Indonesische investerings- en zakenklimaat

In de rubriek 'Ease of Doing Business' van de Wereldbank kunt u de administratieve verplichtingen en regeldruk in Indonesië vergelijken met die van andere landen. In deze ranglijst komen onder meer zaken als belastingen, de registratie van onroerend goed en inhuren van personeel aan bod. De Wereldbank heeft de informatie van 'Ease of Doing Business' ook verzameld in een document: Doing business in Indonesia 2020 (pdf).

Let op: De Wereldbank heeft onregelmatigheden gevonden in de ranglijsten van 2018 en 2020. Na intern onderzoek (pdf) is besloten om met de Doing Business-rapporten te stoppen. De Wereldbank werkt momenteel aan de nieuwe methode B-READY om een betrouwbare ranglijst te maken. Deze is nog niet beschikbaar. Kijk voor updates op de website van de Wereldbank.

Databanken met informatie over investeringskansen

Via RVO kunt u toegang krijgen tot verschillende databases. Hiermee doet u zelf onderzoek naar het land waar u een bedrijf wilt starten. Bronnen als het International Trade Center (ITC) bieden een schat aan informatie over investeringsmogelijkheden en de toegangseisen.

Speciale economische zones

Indonesië heeft een aantal free trade zones, met name in de regio Batam (de Batam Free Trade Zone). Daarnaast heeft Indonesië de volgende speciale economische zones:

• Bitung
• Maloy Batuta Trans Kalimantan
• Mandalika
• Morotai
• Palu
• Sei Mangke
• Tanjung Api-Api
• Tanjung Lesung

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)

Als u investeert in Indonesië, denk dan ook na over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). MVO betekent dat uw bedrijfsactiviteiten geen negatieve invloed hebben op de lokale situatie. Wilt u een stap verder gaan, dan kunt u bijdragen aan verbetering van de situatie. Lees meer over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.

De Nederlandse ambassade in Jakarta, de NBSO in Surabaya en de Nederlandse consulaten-generaal in Bali, Medan en Surabaya kunnen u ter plaatse helpen met MVO.

MVO in Indonesië

MVO is een belangrijk onderwerp in Indonesië. De regelgeving op MVO-gebied groeit, zowel nationaal als lokaal. Om succesvol en maatschappelijk verantwoord te ondernemen in Indonesië, is afstemming en samenwerking met uw concurrenten en bedrijven in de hele keten van groot belang. De Indonesische overheid heeft MVO in 2007 verplicht gesteld door het invoeren van nationale wetten. Verdere wetgeving wordt nog uitgewerkt.

Investment Law en Omnibus Law

Volgens de Investment Law heeft iedere investeerder 3 MVO-verantwoordelijkheden: milieubescherming, naleving van de wet, en waarborging van veiligheid, gezondheid, comfort en welzijn van werknemers. Als bedrijven zich niet aan deze wet houden, kan hun bedrijfsvergunning worden ingetrokken.

De Omnibus Law (Law no 11/2020) moet banen creëren, investeerders aantrekken en de Indonesische economie stimuleren. Een belangrijk MVO-aspect van de Omnibus Law is dat bedrijven de impact van hun activiteiten op het milieu in kaart moeten brengen. Ook veranderen de regels rond licenties voor het gebruik van (beschermde) bosgebieden voor zakelijke doelen. Daarnaast zijn arbeidsomstandigheden in de Onmibus Law opgenomen. Onder meer regels op het gebied van arbeidscontracten, overwerk, werkloosheidsverzekeringen, (minimum)loon en werkuren.

Duurzaamheidsrapportages

In 2017 publiceerde de Indonesia Financial Services Authority (Otoritas Jasa Keuangan) 'nomor 51/POJK.03/2017'. Hiermee zijn beursgenoteerde bedrijven verplicht duurzaamheidsrapportages te publiceren volgens de Global Reporting Initiative-standaarden (GRI-standaarden). De verplichting ging voor de bankensector in 2019 in. Vanaf 2020 geldt de verplichting voor meer sectoren. Steeds meer organisaties kiezen ervoor om een duurzaamheidsverslag te maken

Milieu

De Indonesische overheid is bewust van de noodzaak om gebruik van natuurlijke hulpbronnen te verduurzamen. Naast wetgeving ('push factor') ontwikkelde het ministerie van Milieu en Bosbouw een 'pull factor' voor bedrijven: een publiek waarderingssyteem voor prestaties rond milieuverantwoordelijkheid. Dit is onderdeel van het 'PROPER' (pollution control, evaluation & rating)-programma. Veel grote Indonesische bedrijven in de agrogrondstoffen(zoals palmolie en papierpulp) gaan verder met hun MVO-milieubeleid dan de wet eist, om te voldoen aan internationale standaarden. Het mkb in deze sector richt zich minder op MVO, omdat zij de binnenlandse markt bedienen.

Een belangrijk onderwerp waarbij milieu- en sociale belangen spelen zijn landrechten. Landrechten vaststellen is ingewikkeld in Indonesië, omdat deze niet altijd vastliggen. Belandt u in een discussie over de handhaving van landrechten, laat u dan goed adviseren.

Handige websites

• In de OESO-richtlijnen leest u wat de Nederlandse overheid op het gebied van MVO verwacht van bedrijven die internationaal ondernemen.
• De International Labour Organization (ILO) heeft een aantal regels opgesteld die zorgen voor goede omstandigheden voor werknemers. Indonesië heeft alle centrale arbeidsverdragen van ILO ondertekend.
• MVO Nederland biedt uitgebreide informatie en wijst u de weg op het gebied van MVO. Doe de MVO Risicochecker van MVO Nederland als u wilt weten wat de MVO-risico's in een land zijn.
• In de Corruption Perceptions Index kunt u per land opzoeken hoe groot het risico op corruptie is.

Meer weten?

Online is veel informatie te vinden over investeren in Indonesië. Investeringsgidsen geven bijvoorbeeld veel informatie over zaken als het investeringsklimaat, het opzetten van een bedrijf, belastingen en arbeidswetgeving.

Investeringsgidsen consultancybureaus

Online investeringsgidsen van consultancybureaus en advocatenkantoren bevatten vaak informatie over belastingen en ondernemingsvormen. Enkele voorbeelden voor Indonesië zijn:

• Healy consultants: Doing Business in Indonesia
• UHY: Doing Business in Indonesia (pdf)

Investeringsgidsen Indonesische overheid

De Indonesische instantie die helpt bij investeringen is de Investment Coordinating Board of the Republic of Indonesia (BKPM).

WorldBank Indonesia

De Wereldbank publiceert regelmatig Engelstalige rapporten over Indonesië (Indonesia Economic Prospects). Hierin wordt aandacht besteed aan verschillende economische onderwerpen en ontwikkelingen.