Stap op die exportfiets en benut de kansen in de duurzame mobiliteit!

Duurzame mobiliteit groeit snel als sector. In Nederland, maar ook in het buitenland. Het is een noemer waar veel onder valt. Van laadpaleninfrastructuur tot het huren van scooters en fietsen; van batterijen voor elektrische voertuigen tot fietsinfrastructuur.

Nederland loopt voorop met kennis en innovatie op vrijwel al deze gebieden. En er is veel interesse in de Nederlandse oplossingen in het buitenland.

Daarom geven wij u als ondernemer 9 tips die u gaan helpen om de vele kansen in de duurzame mobiliteit te pakken. Dat doen we met hulp van 2 experts en 1 ondernemer.

Lisa Haenitsch-Saxe is RVO-adviseur op het gebied van internationale handelsbevordering duurzame mobiliteit, binnen het programma International Clean Energy Partnership (ICEP). De focus ligt op urban mobility en fietsen. Zij werkt mee aan het organiseren van evenementen, handelsmissies en internationale beurzen; en de internationale positionering van de sector.

Chris Bruntlett is International Relations Manager bij de Dutch Cycling Embassy. In 2019 verhuisde hij met zijn gezin van Vancouver naar Delft. Hij schreef een boek over de Nederlandse fietscultuur. Dat trok de aandacht van de Dutch Cycling Embassy, en die bood hem zijn droombaan aan.

Jeroen Beumer is commercieel directeur bij Cargo Cycling, onderdeel van Nijland Cycling. Het bedrijf focust zich vooral op transportoplossingen voor de 'last mile delivery', zoals cargo bakfietsen. Alles wordt in eigen huis gebouwd. Cargo Cycling richt zich naast Nederland nu ook op het buitenland.

Lisa Haenitsch-Saxe, Chris Bruntlett en Jeroen Beumer

Tip 1: Profiteer van de Nederlandse voorsprong in de duurzame mobiliteit

Lisa Haenitsch-Saxe beaamt dat Nederland wereldwijd koploper is in de sector duurzame mobiliteit. Dat zie je volgens haar in de manier waarop vervoersmiddelen op elkaar aansluiten in Nederland. 

"Met 1 ov-kaart kun je je eigen fiets parkeren, het openbaar vervoer gebruiken, én op je bestemming een andere fiets huren. De fietsenstallingen die we hier in Nederland hebben, zie je niet in andere landen."

Nederland wordt vaak gebruikt als proeftuin voor nieuwe, zelfgemaakte innovaties, en andere landen kijken mee, legt ze uit. "In Nederland is veel interesse in, en affiniteit met digitale oplossingen. Het is een learning by doing-aanpak. In andere landen zijn ze misschien voorzichtiger met de introductie van nieuwe, innovatieve toepassingen."

Haenitsch-Saxe ziet dat ook steeds meer automotive-bedrijven producten en diensten aanbieden in de duurzame mobiliteit. "Een bedrijf dat dieseltanks produceerde, maakt nu bakken voor bakfietsen. Bedrijven die trackers voor auto's maakten, bieden die nu ook aan voor deelfietsen. Een aantal automotive-bedrijven zit nu ook in de duurzame mobiliteit – een interessante ontwikkeling."

Tip 2: Besef dat er grote kansen liggen in de verduurzaming van steden

In Europa realiseren stadsbesturen zich steeds meer dat fietsen en beter openbaar vervoer, oplossingen bieden voor dichtgeslibde stadscentra. Steden als Londen, Parijs en Berlijn hebben steeds meer fietspaden. Daarnaast zijn ook vaker laadpalen en elektrische voertuigen te zien in het straatbeeld.

Ieder land heeft een eigen tempo waarin de mobiliteit verduurzaamt, vertelt Lisa Haenitsch-Saxe. Maar er is een rode draad. "De kansen zijn het grootst waar de bevolkingsdichtheid hoog is; waar steden willen verduurzamen en het niet langer haalbaar is voor iedereen om een eigen auto te hebben. Waar die kansen zijn? Letterlijk overal!"

Haenitsch-Saxe heeft het druk om overal het Nederlandse succesverhaal te vertellen. Ze somt op: "In Zwitserland is net een missie voor de fietsensector geweest. Zelf was ik mede-organisator voor de handelsmissie fietssector naar Ierland. Ook loopt er een gericht traject op de Duitse markt en liggen er grote kansen in Frankrijk."

Ook ondernemer Jeroen Beumer ziet vooral kansen in steden. Op dit moment zit Cargo Cycling in Parijs, Londen, Brussel, Antwerpen. Ze zijn in gesprek met Duitse klanten in München, Berlijn en Frankfurt. Zijn tip: "Zoek altijd de juiste klanten die je verder kunnen helpen in een bepaalde markt."

Niet té gretig zijn, is het devies voor het bedrijf. Beumer: "Voor ons is het een kwestie van: Met welk tempo wil je groeien? We willen geen onnodige risico's nemen. Wat we doen, doen we met zorgvuldigheid en aandacht."

Tip 3: Heb geduld als je een internationaal succes wilt maken van je nieuwe product of dienst

Lisa Haenitsch-Saxe wil een lans breken voor de economische mogelijkheden van de vrachtfiets. "De vrachtfietsen zitten op de kruising van stadslogistiek en de fietsensector. Veel bedrijven focussen zich nu op dat soort voertuigen en er zit internationaal veel potentie in. Vooral met de opkomst van zero-emissiezones in de stadscentra."

Jeroen Beumer van Cargo Cycling beaamt dat: "Het potentieel is inderdaad gigantisch. Er wordt al 5 jaar gezegd: die markt komt eraan." Tot nu toe kwam dat nog niet uit. Maar geduld is dan een schone zaak. 

Beumer: "We hebben geluk dat we onderdeel zijn van een familiebedrijf. Er is al een gezonde business. We hebben de luxe om ons product nu zó te maken dat het echt goed is."

Tip 4: Pas per land je 'blueprint' aan

Internationaal hebben diverse Nederlandse bedrijven al succes in de duurzame mobiliteit. In dit rapport valt te lezen dat het Nederlandse bedrijf EVBox al 500.000 laadpunten heeft geleverd in meer dan 70 landen. Daarnaast zijn er ook andere Nederlandse EV-bedrijven die succesvol zijn in het buitenland.

De Nederlandse oplossingen kunnen wel naar het buitenland worden gebracht, beaamt Lisa Haenitsch-Saxe. "Maar let op: kopieer je Nederlandse concepten niet 1-op-1 naar het buitenland. Je moet per land je 'blueprint' heroverwegen en waar nodig aanpassen."

Kennis over cultuurverschillen is volgens haar essentieel om succes te hebben in de duurzame mobiliteit. "In Nederland, het VK of de VS kun je wel op iemand afstappen en zeggen: ik zoek locaties, jij hébt locaties, laten we samenwerken! In Frankrijk moet je bij wijze van spreken 3 keer avondeten met iemand voordat je kunt zakendoen. In Duitsland moet je heel goed voorbereid, en in pak aan tafel komen. Van dat soort verschillen moet je je wel bewust zijn, dat werkt in je eigen voordeel."

Ook Chris Bruntlett van de Dutch Cycling Embassy adviseert om zakendoen in een ander land niet te onderschatten. "Vaak gaat het om het opzetten van een kantoor in een land, investeren in mensen die de taal spreken, lokale partnerschappen creëren, voldoen aan alle aansprakelijkheids- en verzekeringseisen. Het is een grote stap! Je kunt het niet half doen."

Tip 5: Onderzoek of er kansen liggen in samenwerking

De functionaliteit van de cargofiets is heel belangrijk, vertelt Jeroen Beumer. Cargo Cycling heeft daarom 2 jaar gestopt in de ontwikkeling van een cargofiets die minder onderhoudskosten heeft. Het gaat nu meer richting brommer- en motorkwaliteit, vertelt Beumer. "De banden zijn zoals die van zijspanmotoren, het zijn dikke ballonnen. En die zitten op stalen velgen."

Daarnaast heeft het feit dat Nederland nauwelijks heuvels heeft, en andere landen wel, gevolgen voor hoe je een vrachtfiets bouwt. Beumer: "Voor het buitenland moeten we echt 2 motoren achterin hebben, om te zorgen dat je met de fiets overal goed uit de voeten kunt."

Hun nieuwste model is getest en geaccrediteerd. Nu zijn er per land nog verschillende normen, maar er zijn Europese normen in de maak. Beumer: "Ons model voldoet al aan normen en eisen die zelfs nog in ontwikkeling zijn, omdat we zo'n nieuwe markt zijn."

Een belangrijke vraag bij de export van de cargofietsen is volgens Jeroen Beumer dan ook: Is er service-onderhoud te regelen? "De fiets moet goed onderhouden worden en dagelijks inzetbaar zijn. We zoeken partijen die dat onderhoud kunnen doen. In Nederland is dat nu wel goed landelijk geregeld, maar in andere landen moet je bijna per stad op zoek naar een partner."

Hij schetst een 'enorm ecosysteem' achter de cargofiets: de fiets, servicepartijen, onderdelen, data, fleet management software. "Je hebt alle schakels in de keten nodig om tot een succes te komen."

Al met al een lang proces. "Maar nu hebben we een fiets waarvan we zeker weten dat we die in grotere aantallen in Europa kunnen wegzetten."

Tip 6: Nederlandse kennis op fietsgebied is geld waard in het buitenland

Nederland heeft meer fietsen dan inwoners en is daarmee uniek in de wereld. Lisa Haenitsch-Saxe legt uit dat fietsen hier veel meer ingeburgerd is dan in andere landen. "Voor ons is fietsen vanzelfsprekend. Neem een fietsrotonde. Wij beseffen niet meer hoe speciaal zoiets is."

Die opgedane kennis is ook elders geld waard. Lisa Haenitsch-Saxe moet soms nog uitleggen dat de fietsensector meer is dan alleen fietsenverkoop. "Het is óók consultancy en fietsinfrastructuur. Diverse Europese landen en vooral grote steden hebben enorme behoefte aan deze kennis."

Toch zal er in diverse landen soms nog wat aarzeling zijn om fietsen te omarmen, denkt zij. In veel landen is fietsen nu nog iets recreatiefs. Haenitsch-Saxe: "Het idee dat je met je boodschappen en hakken op de fiets gaat, is echt iets Nederlands. Samen met de Dutch Cycling Embassy doen wij ons best om het recreatieve imago van de fiets te veranderen."

De introductie van de e-bike kan volgens haar bij die ontwikkeling wel een positieve rol spelen. "De gefietste afstanden worden langer. En ook meer mensen die normaal niet zo snel op een fiets stappen, zie je fietsen."

Daarnaast heeft fietsen ook een sociale functie. Haenitsch-Saxe: "Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is samen met RVO het ACTIVE-programma gestart om wereldwijd 10.000 fietsexperts op te leiden in onder andere Afrika en Azië. Vrouwen in het buitenland kunnen met een fiets bijvoorbeeld hun kans op werk vergroten en meer zelfstandigheid creëren omdat hun actieradius met een eigen fiets groter en goedkoper wordt."

Grote variatie aan kansen

De beslissing om een fietsland te worden werd in Nederland in de jaren zeventig genomen, legt Chris Bruntlett uit, terwijl landen en steden over de hele wereld nu pas soortgelijke beslissingen beginnen te nemen. "Je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden! Je kunt direct bij de Nederlanders terecht. Met vallen en opstaan hebben mensen hier geleerd wat de beste oplossing is."

Hij benadrukt hoe gróót de fietssector tegenwoordig is. "Het behelst alles, de straatstenen; betonnen stoepranden; infrastructuur; verkeerslichten; software die de fietsers telt of de tijden van de verkeerslichten bijhoudt; engineering; stadsplanning. En dan nog alle overige onderdelen, van de fietsen zelf tot de rekken waarin we ze parkeren."

Het gaat om het fietsen, maar het gaat ook niet om het fietsen, zegt hij. "Het is ook in een stad leven met veel minder auto's. En de impact die dat heeft op de levenskwaliteit in een stad."

Welke landen bieden de beste kansen? Chris Bruntlett vertelt dat Duitsland een van de topfocuslanden is. Samen met RVO heeft de Dutch Cycling Embassy een Duitsland-strategie ontwikkeld, waarbij de komende 3 jaar allerlei activiteiten gepland staan. Bruntlett: "De Deutsche Bahn wil tegen 2030 een miljoen fietsenstallingen bouwen. Ze hebben experts nodig om deze fietsenstallingen te ontwerpen en op een succesvolle manier te bouwen."

Ierland is ook een interessant voorbeeld, zegt hij. "Een zeer enthousiaste ambassadeur in Dublin bracht ons in contact met hun nationale transportautoriteiten. Plotseling hebben we deze geweldige kans in steden en dorpen in heel Ierland!"

En in zijn eigen thuisland, Canada? "Amerika en Canada zijn vanwege de aansprakelijkheidseisen soms nog een brug te ver voor Nederlandse ondernemers."

Tip 7: Denk bij internationaliseren ook aan kansen via aanbestedingen

Je ziet ze overal staan in Nederlandse steden: scooters en fietsen van 'sharingdiensten'. De Nederlandse sharingdiensten zoeken naar mogelijkheden om in het buitenland hun producten en diensten te introduceren. En dat lukt goed. Lisa Haenitsch-Saxe noemt de Swapfiets als een voorbeeld van een bedrijf dat intussen al in diverse landen zit.

Belangrijk bij zulke successen zijn aanbestedingen, legt Haenitsch-Saxe uit. "Voor Ierland gingen we naar verschillende overheidsinstanties met de vraag: hoe kunnen we hier samenwerken? Je moet bepaalde raamcontracten aangaan, of – in het ideale geval – samenwerken met een lokale partij die al in een raamcontract zit. Dat verschilt van land tot land."

Kortom, kennis van aanbestedingen is een goede tip voor ondernemers in de duurzame mobiliteit. Meer weten? RVO en de Dutch Cycling Embassy kunnen u hierbij helpen.

Tip 8: Lees onze marktrapporten

Al die kansen. Maar waar begin je als ondernemer?

Oriëntatie begint met onderzoek. RVO biedt talloze gratis rapporten aan over kansen in de duurzame mobiliteit. Die geven een grondige schets van een bepaalde markt. En leggen uit welke exportkansen in dat land de beste zijn. De rapporten worden meestal gemaakt in opdracht van ambassades en/of RVO.

Een aantal voorbeelden van kansenrapporten op onze website:

• België fietsen & elektrisch vervoer
• Italië
• VK
• Duitsland
• Tsjechië
• Zwitserland

Bekijk onze landeninformatie via het overzicht van alle landen. Op een landenpagina komt u via de link Zakelijke kansen bij de kansen die er in dat land zijn.

Fietspad 'The Underline' in Miami, ook een voorbeeld van Nederlandse fietsexpertise.

Tip 9: Laat RVO en de Dutch Cycling Embassy met u meedenken

Denkt u aan internationaal zakendoen in deze sector? Kijk dan ook eens rond bij International Clean Energy Partnership (ICEP). ICEP ondersteunt Nederlandse bedrijven met bijvoorbeeld handelsmissies en matchmakingevenementen.

Lisa Haenitsch-Saxe: "Met missies en events in het buitenland proberen we relevante, 'toevallige' ontmoetingen te stimuleren. Denk aan ontmoetingen met mogelijke partners en overheden. Denk ook aan een beursbezoek om potentiële klanten te spreken."

Namens ICEP werkt zij mee aan de eerste exportgids voor de fietsensector, de NL Cycling Guide, een gids over het Nederlandse fiets-ecosysteem inclusief bedrijfsprofielen. "Voor andere sectoren hebben wij vergelijkbare exportgidsen, die zijn altijd erg in trek bij de buitenlandse partijen." Een bredere exportgids voor de hele duurzame mobiliteissector staat ook op de planning.

Cargo Cycling sluit regelmatig aan bij activiteiten van beurzen in het buitenland, vertelt Jeroen Beumer. Daardoor kunnen ze zich laagdrempelig in het buitenland presenteren. "Het is niet alleen kostenefficiënt, maar als cluster heb je ook aantrekkingskracht. Nederland en fietsen: een gouden combinatie! Onder die vlag meedoen, helpt met het ontwikkelen van je merkwaarde."

Als ondernemer in de fietsensector kunt u zich aansluiten bij de Dutch Cycling Embassy. Er zijn nu 23 organisaties uit de publieke sector en 83 bedrijven aangesloten. Chris Bruntlett: "We zijn 'de matchmaker van de fietssector' genoemd. Wij verkopen het netwerk, en dan is het aan het netwerk zelf om deze kansen om te zetten in contracten, aanbestedingen en sales."

Kortom, als ondernemer moet je nu inspringen, denkt Lisa Haenitsch-Saxe. "Daarvoor hoef je niet ver te reizen. Er zijn al genoeg kansen in de EU-landen, zelfs in onze buurlanden!"