Aramis
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft van Aramis (bestaande uit de initiatiefnemers: EBN, Gasunie, Shell en TotalEnergies), en Eni Energy Netherlands (L10CCS), CO2next (bestaande uit Vopak, Gasunie, Shell en TotalEnergies) en Porthos (bestaande uit Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie en EBN) een verzoek ontvangen voor het realiseren van een grootschalige CO2-transportinfrastructuur die opslag van CO2 in lege gasvelden op zee mogelijk maakt.
Op deze pagina vindt u informatie over de procedure van dit project. U leest welke stappen nodig zijn voordat de bouw/aanleg van het project kan starten.
Wilt u meer informatie over de inhoud van dit project, bezoek dan de website van de initiatiefnemer: www.aramis-ccs.com.
Projectinformatie
Het Aramis initiatief is een Carbon Capture and Storage project (CCS-project), waarbij het gaat om CO2- afvang, transport en opslag. Het Aramis initiatief richt zich op het realiseren van een nieuwe infrastructuur voor transport van CO2 vanaf de afvang op land naar platforms op zee. Daar wordt de CO2 in lege gasvelden van Shell (K14), TotalEnergies (L04) en Eni Energy Netherlands (L10CCS), diep in de ondergrond, opgeslagen. De infrastructuur kan in de toekomst verder worden uitgebreid voor nieuwe CO2-leveranciers (industrie waar CO2 wordt afgevangen) zodat meer lege gasvelden op zee kunnen worden aangesloten.
Door de aanleg van een CO2 -transport infrastructuur in combinatie met de opslag in de diepe ondergrond van de Noordzee, wordt bijgedragen aan de reductie van broeikasgas zoals is afgesproken in het Klimaatakkoord en in de Klimaatwet. De afvang en opslag van CO2 (Carbon Capture and Storage, CCS) is een noodzakelijke klimaatmaatregel om aan de doelstellingen van het klimaatakkoord en de Klimaatwet te kunnen voldoen.
Het Aramis initiatief bestaat uit 4 onderdelen waarvoor vergunningen worden aangevraagd.
Het CO2next project streeft ernaar een terminal voor vloeibare CO2 te bouwen op de Maasvlakte, waar schepen vloeibare CO2 kunnen leveren van klanten die niet zijn aangesloten op een CO2-pijpleiding. Vanaf de terminal wordt een transportleiding aangelegd naar het compressorstation. De Aramis zeeleiding sluit daarop aan.
Uitbreiding compressorstation Maasvlakte: om de CO2 te kunnen transporteren naar de platforms op de Noordzee moet het op de juiste druk gebracht worden in compressoren. Hiervoor werkt Aramis samen met Porthos CCS op de Maasvlakte aan uitbreiding van het Porthos compressorstation ten behoeve van compressorcapaciteit voor Aramis.
Het Aramis project richt zich op de aanleg van de zeeleiding vanaf de Maasvlakte naar het distributieplatform op de Noordzee.
De platforms: hierbij gaat het om de (om)bouw van platforms boven lege gasvelden op de Noordzee van Shell, TotalEnergies en Eni Energy Netherlands. De aanleg van leidingen (spurelines) vanaf het distributieplatform naar de platforms behoort ook tot dit onderdeel. Vanaf de platforms wordt CO2 geïnjecteerd in de lege gasvelden diep onder de zeebodem.
Onderstaande afbeelding geeft een schematische weergave van Aramis. In de beschrijving van de onderdelen wordt verwezen naar de nummering uit deze afbeelding.
Het project bestaat uit de volgende onderdelen:
- Aanlevering van CO2 per schip of via transportleiding (2) aan een centraal verzamelpunt dat voorzien is op de Maasvlakte;
- Bij het verzamelpunt (3) wordt de CO2 samengevoegd en op de juiste temperatuur en druk gebracht voor verder transport naar de platforms. Hiervoor worden nieuwe installaties aangelegd: installaties om CO2 uit de schepen te pompen, opslagtanks voor tijdelijke opslag, een compressor en een hogedruk pomp;
- Aanleg van een nieuwe pijpleiding (4) om de CO2 vanaf het verzamelpunt naar de platforms op de Noordzee te brengen. Deze bevindt zich deels op het land (Maasvlakte) en grotendeels op de bodem van de Noordzee.
- Platform om CO2 te injecteren in gasvelden.
De eerste en de laatste schakels van CCS-keten (de afvang van CO2 bij de industrie (1) en de ondergrondse opslag (5)) maken geen onderdeel uit van Aramis.
Voor de aanlevering van CO2 werkt Aramis samen met:
- CO2next, een samenwerking tussen Vopak en Gasunie, voor het ontwikkelen van een terminal voor de ontvangst en levering van vloeibare CO2 via schepen.
- Porthos, een CCS-initiatief van EBN, Gasunie en Havenbedrijf Rotterdam, voor het transport via een CO2-pijpleiding in het Rotterdams havengebied en een compressorstation.
Projectprocedure
Om het Aramis inititatief mogelijk te maken zijn vergunningen nodig en moet het initiatief ruimtelijk worden ingepast. Voor de ruimtelijke inpassing wordt een projectprocedure doorlopen. Deze procedure loopt parallel aan het vergunningen proces. Een aantal onderdelen van het Aramis initiatief passen nu niet binnen het omgevingsplan van gemeente Rotterdam. Het omgevingsplan moet daarop worden aangepast. Deze projectprocedure is gestart.
Projectfase
In onderstaande afbeelding ziet u de fase waarin het project zich op dit moment bevindt.
Stand van zaken
De minister voor Klimaat en Energie en de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties hebben onlangs voor dit project een voorbereidingsbesluit genomen. Het voorbereidingsbesluit is op vrijdag 14 juni 2024 gepubliceerd in de Staatscourant.
Met een voorbereidingsbesluit wordt tot het moment van publiceren van het projectbesluit, voorkomen dat ontwikkelingen plaatsvinden in het gebied die de aanleg van het project belemmeren of onmogelijk maken. Als het bevoegd gezag een vergunningaanvraag ontvangt voor bouw- en andere werkzaamheden in dit gebied, moeten zij rekening houden met het voorbereidingsbesluit. Het voorbereidingsbesluit treedt in werking op 14 juni 2024.
Het is niet mogelijk om tegen het voorbereidingsbesluit bezwaar te maken of in beroep te gaan. Dit volgt uit artikel 8:5, eerste lid, in samenhang met artikel 7:1, eerste lid, en onderdeel C, subonderdeel 2 van de bijlage bij de Algemene wet bestuursrecht.
Vervolgstappen
Voor het Aramis initiatief zijn veel vergunningen nodig. Deze worden op verschillende momenten aangevraagd. De eerste 6 vergunningaanvragen zijn begin februari 2024 ingediend, samen met het milieueffectrapport (MER). In het MER zijn de milieueffecten van het Aramis initiatief in beeld gebracht. De informatie in het MER wordt betrokken bij de besluitvorming over de vergunningaanvragen.
Zowel voor het projectbesluit als de vergunningen wordt een ontwerp besluit opgesteld. Deze liggen naar verwachting vanaf september 6 weken ter inzage. Iedereen kan op de ontwerpbesluiten reageren. Ook worden er tijdens de terinzagelegging één of meerdere inloopbijeenkomsten georganiseerd.
Na de terinzagelegging worden de reacties verwerkt en de worden de definitieve vergunningen opgesteld. Tegen de definitieve vergunningen kan beroep worden ingediend.
Actualisatie participatieplan
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en Aramis vinden participatie erg belangrijk. De manier waarop EZK en Aramis participatie inzetten, staat beschreven in het participatieplan. Dit plan wordt bij elke fase van het project opnieuw vastgesteld voor de komende periode.
Informatiepagina jaaroverzicht
Het jaaroverzicht met grote energieprojecten geeft inzicht in hoe het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) hier als coördinerend ministerie mee omgaat. Het volledige, meest recente jaaroverzicht (2023) staat op de pagina: Bureau Energieprojecten: jaaroverzicht projecten.
Hieronder vindt u de informatie over dit specifieke project.
Voorgeschiedenis
Hieronder vindt u meer informatie over de voorgeschiedenis van dit project.
De minister voor Klimaat en Energie heeft op 5 februari 2024 het Voorkeursalternatief (VKA) gekozen en daarmee vastgesteld. In een eerdere fase van het project is in de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) bepaald welke alternatieven onderzocht moesten worden in de milieueffectrapportage. Hierin zijn de milieueffecten van de alternatieven in beeld gebracht.
Wat zijn de vervolgstappen?
Nu het VKA is gekozen kunnen de vergunningaanvragen worden ingediend, waarna een ontwerpprojectbesluit en ontwerpvergunningen worden opgesteld. Deze liggen naar verwachting in juni 2024 voor 6 weken ter inzage. Iedereen kan op de ontwerpbesluiten reageren. Daarna worden de reacties verwerkt en de definitieve vergunningen opgesteld. Tegen de definitieve vergunningen kan beroep worden ingediend.
Het VKA en de Afwegingsnotitie kunt u hieronder inzien.
De minister voor Klimaat en Energie heeft de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) voor Aramis vastgesteld. Op basis van de NRD worden de benodigde onderzoeken uitgevoerd voor het opstellen van een milieueffectrapportage (MER).
De concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau (concept-NRD) heeft van vrijdag 10 juni 2022 tot en met donderdag 21 juli 2022 ter inzage gelegen. Iedereen heeft in die periode een zienswijze kunnen indienen op de concept-NRD. Op 18 augustus 2022 heeft de Commissie voor de milieueffectrapportage (Commissie m.e.r.) advies uitgebracht over de concept-NRD. Er zijn in totaal 8 zienswijzen ingediend op de concept-NRD. De antwoorden op de zienswijzen kunt u lezen in de Nota van Antwoord.
Het besluit vaststelling Notitie Reikwijdte en Detailniveau Aramis en de Nota van Antwoord op de concept-NRD zijn samen in een document hieronder te raadplegen. Hier vindt u ook de concept-NRD en de inspraakbundel op de concept-NRD.
Op dinsdag 21 juni 2022 werd een informatiebijeenkomst georganiseerd. Op deze avond was gelegenheid om vragen te stellen over het initiatief en de procedure. De posters die op deze avond gebruikt zijn kunt u hieronder terugvinden.
Het voornemen en voorstel voor participatie, de inspraakbundel en de Nota van Antwoord kunt u hieronder bekijken.
Op woensdag 26 januari 2022 vond een online informatiebijeenkomst plaats. Tijdens deze online informatiebijeenkomst was er gelegenheid om vragen te stellen.
Hieronder vindt u de presentaties die zijn gegeven en de lijst met antwoorden op de vragen die tijdens de bijeenkomst zijn gesteld.
Presentatie Aramis - Voornemen en participatieplan - informatieavond (26 januari 2022) - Aramis
Presentatie EZK - Voornemen en participatieplan deel 1 - informatieavond (26 januari 2022) - Aramis
Presentatie EZK - Voornemen en participatieplan deel 2 - informatieavond (26 januari 2022) - Aramis
Vragen en antwoorden - Voornemen en participatieplan - informatieavond (26 januari 2022) - Aramis
MIEK project
Dit project valt onder het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK). In dit programma staan energieprojecten die een belangrijke basis vormen voor de energie-infrastructuur op de lange termijn. De overheid wil deze samen met betrokken partijen zo snel mogelijk realiseren. Meer informatie over het MIEK vindt u op de website van de Rijksoverheid: Grote energieprojecten voor duurzame energie.
