Woestijnvos
Dit dier staat niet op de huis- en hobbydierenlijst.
Hieronder leest u de beoordeling over dit dier.
Algemene informatie
| Familie | Canidae |
|---|---|
| Subfamilie | Vulpini |
| Genus | Vulpes |
| Soort | Vulpes verda |
| Gedomesticeerd | Nee |
| Kruising | Nee |
| Volwassen grootte | Kop-romp: 46,2-60,7 cm |
| Gewicht | 3,2-5,4 kg |
| Dieet | Omnivoor |
| Natuurlijke leefomgeving |
|
| Levensverwachting | In gevangenschap maximaal 14 jaar. |
| IUCN-status | "Least Concern" |
| CITES | Bijlage B |
Risicoklasse E
Bij woestijnvossen zijn in vier risicocategorieën voor “gezondheid en welzijn dier” één of meerdere risicofactor(en) vastgesteld. Hierdoor valt de woestijnvos in risicoklasse E.
Samenvatting beoordeling van de woestijnvos
Indien er sprake is van één of meerdere relevante ernstige zoönose(n) die slechts met gespecialiseerde maatregelen beheersbaar is/zijn wordt de risicofactor aangekruist (!), maar telt deze niet mee in de eindscore. Indien er sprake is van een relevante ernstige zoönose die niet of nauwelijks beheersbaar is of er sprake is van risico op ernstige letselschade komt de diersoort direct onder risicoklasse F te vallen (XF). Indien de risicofactor van toepassing is, wordt deze aangekruist (X).
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Zoönosen | ! (signalerend) | Bij de woestijnvos is het hoog-risico zoönotische pathogeen rabiësvirus aangetoond en bij de sympatrische en aanverwante soort Vulpes vulpes is het hoog-risico zoönotische pathogeen Leptospira spp. aangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Letselschade | De risicofactor in deze risicocategorie is niet van toepassing. |
| Risicocategorie | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| Voedselopname | X | Woestijnvossen moeten dagelijks langdurig foerageren. |
| Ruimtegebruik/veiligheid | X | Woestijnvossen hebben een grote home range en vertonen territoriaal patrouilleer- en markeergedrag. Woestijnvossen gebruiken een afgezonderde nestplaats. Woestijnvossen gebruiken uitsluitend zelf gegraven holen. |
| Thermoregulatie | X | De woestijnvos is aangepast aan een droog tropisch en subtropisch klimaat. |
| Sociaal gedrag | X | Woestijnvossen hebben een monogame en paarsgewijze leefwijze. Woestijnvossen hebben een dominantiehiërarchie met despotische kenmerken. |
Beoordeling per risicofactor
Risico's voor de mens
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG1 | ! (signalerend) | Bij de woestijnvos is het hoog-risico zoönotische pathogeen rabiësvirus (Stuchin et al., 2018) aangetoond en bij de sympatrische en aanverwante soort Vulpes vulpes is het hoog-risico zoönotische pathogeen Leptospira spp. (Żmudzki et al., 2018) aangetoond. Dit leidt tot een signalerende toepassing van deze risicofactor. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| LG2 | Op basis van de grootte, morfologie en het gedrag van woestijnvossen (Sillero-Zubiri, 2009) is het niet aannemelijk dat de dieren ernstig letsel zullen veroorzaken bij de mens. Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Risico's voor dierenwelzijn/diergezondheid
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| V1 | De woestijnvos is een omnivoor (Sillero-Zubiri, 2009). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V2 | De woestijnvos heeft geen hypsodonte gebitselementen (Cypher, Foxes (Vulpes species, Urocyon species and Alopex lagopus), 2003; Johnson-Delaney, 2016). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| V3 | X | Woestijnvossen leven in woestijngebieden (Sillero-Zubiri, 2009) en jagen op kleine voedsel-items, zoals ongewervelde en kleine gewervelde dieren, die geregeld opgegraven moeten worden (Dempsey et al., 2009; Karssene et al., 2019; Sillero-Zubiri, 2009). Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over de tijd die woestijnvossen dagelijks besteden aan foerageren of de afstand die zij dagelijks afleggen. De aanverwante en sympatrische soort Vulpes rueppelli legt per nacht meer dan 9 km af (Larivière & Seddon, 2001). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| V4 | Het dieet van woestijnvossen bestaat uit insecten, kleine knaagdieren, hagedissen, eieren, kleine vogels, fruit en knollen (Sillero-Zubiri, 2009). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| R1 | X | Er is geen wetenschappelijke literatuur gevonden over de home range grootte en het gebruik van de home range. De aanverwante soort V. corsac markeert hun territorium en V. vulpes markeert en patrouilleert de grenzen van het territorium routinematig (Cypher, Foxes (Vulpes species, Urocyon species and Alopex lagopus), 2003; Sillero-Zubiri, 2009). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R2 | X | Woestijnvossen gebruiken een afgezonderde nestplaats voor het werpen en grootbrengen van jongen en als dagrustplaats (Dempsey et al., 2009; Noll-Banholzer, 1979). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R3 | Bij gevaar vluchten woestijnvossen hun hol in (Larivière, 2002). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| R4 | X | Woestijnvossen gebruiken uitsluitend zelf gegraven holen, die een oppervlak van 120 m2 kunnen omvatten (Noll-Banholzer, 1979; Sillero-Zubiri, 2009). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| R5 | Voor woestijnvossen zijn er geen specifieke omgevingselementen essentieel (Sillero-Zubiri, 2009). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| T1 | X | Woestijnvossen leven in een droog tropisch en subtropisch klimaat (Schultz, 2005; Sillero-Zubiri, 2009). In het droge tropische en subtropische klimaat ligt, op enkele regionale uitzonderingen na, de gemiddelde maandtemperatuur gedurende het hele jaar boven de 10 °C. In sommige gebieden daalt de gemiddelde maandtemperatuur van de koudste maand tot 5 °C. Gedurende 5-12 maanden per jaar ligt de gemiddelde temperatuur boven de 18 °C. De gemiddelde jaarlijkse neerslag varieert, maar is maximaal 500 mm (Schultz, 2005). De woestijnvos heeft een thermoneutrale zone tussen de 23-32 °C (Noll-Banholzer, 1979) en heeft verschillende fysiologische aanpassingen aan het leven in een woestijn (Sillero-Zubiri, 2009). De woestijnvos is aangepast aan een droog tropisch en subtropisch klimaat. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| T2 | Uit gedetailleerd gedragsonderzoek is niet gebleken dat woestijnvossen gebruik maken van een speciale zoel-, koel- of opwarmplaats (Noll-Banholzer, 1979). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. | |
| T3 | Woestijnvossen zijn jaarrond actief (Brahmi et al., 2012). Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
| Risicofactor | Van toepassing | Toelichting |
|---|---|---|
| S1 | X | Woestijnvossen hebben een monogame en paarsgewijze leefwijze (Sillero-Zubiri, 2009). Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| S2 | X | De basis sociale unit van woestijnvossen is een paar, soms met jongen uit eerdere worpen (Sillero-Zubiri, 2009). Van aanverwante soorten is bekend dat jongen uit eerdere worpen helpen in de opvoeding van jongen uit de meest recente worp (Clark et al., 2009). Er is sprake van een dominantiehiërarchie met despotische kenmerken. Deze risicofactor is daarom van toepassing. |
| S3 | Vrouwtjes zijn vanaf 9-11 maanden oud geslachtsrijp (Larivière, 2002) en zijn mono-oestrisch met een interval van 9,9 ± 1,2 maanden (Valdespino et al., 2002). Vrouwtjes zijn 50-52 dagen drachtig en krijgen per worp 1-4 jongen (Sillero-Zubiri, 2009). Woestijnvossen hebben een paarseizoen van januari tot februari (Sillero-Zubiri, 2009). Woestijnvossen hebben geen grote kans op overbevolking. Deze risicofactor is daarom niet van toepassing. |
Verwijzingen
Brahmi, K., Khechekhouche, E., & Mostefaoui, O. (2012). First quantitative data on the diet of the fennec fox, Vulpes zerda (Canidae, Carnivora), in Algeria. Folia zoology , 61-70.
Clark, H., Murdoch, J., Newman, D., & Sillero-Zubiri, C. (2009). Vulpes corsac (Carnivora: Canidae). Mammalian Species, 832, 1-8.
Cypher, B. L. (2003). Foxes (Vulpes species, Urocyon species and Alopex lagopus). In G. A. Feldhamer, B. Carlyle Thompson, & J. A. Chapman, Wild mammals of North America: biology, management, and conservation (pp. 511-541). Baltimore, Md: John Hopkins University Press.
Dempsey, J., Hanna, S., Asa, C., & Bauman, K. (2009). Nutrition and Behavior of Fennec Foxes (Vulpes zerda). Vet. Clin. North Am. - Exot. Anim. Pract., 12(2), 299-312.
Johnson-Delaney, C. (2016). Anatomy and Disorders of the Oral Cavity of Ferrets and Other Exotic Companion Carnivores. Vet Clin Exot Anim, 19, 901–928.
Karssene, Y., Chammem, M., Li, F., Eddine, A., Hermann, A., & Nouira, S. (2019). Spatial and temporal variability in the distribution, daily activity and diet of fennec fox (Vulpes zerda), red fox (Vulpes vulpes) and African golden wolf (Canis anthus) in southern Tunisia. Mamm. Biol., 95, 41-50.
Larivière, S. (2002). Vulpes zerda. Mammalian species, 714.
Larivière, S., & Seddon, P. (2001). Vulpes rueppelli. Mammalian Species, 678, 1-5.
Noll-Banholzer, U. (1979). Body temperature, oxygen consumption, evaporative water loss and heart rate in the fennec. Comp. Biochem. Physiol. - A Mol. Integr. Physiol., 62, 582-592.
Schultz, J. (2005). The ecozones of the world, the ecological divisions of the geosphere. Aachen, Germany: Springer.
Sillero-Zubiri, C. (2009). Family Canidae. In D. E. Wilson, & R. A. Mittermeier, Handbook of the mammals of the world. Vol. 1. Carnivores (pp. 352-446). Barcelona: Lynx.
Stuchin, M., Machalaba, C., & Olival, K. e. (2018). Rabies as a threat to wildlife. Rev. Sci. Off. Int. Epiz., 37(2), 341-357.
Valdespino, C., Asa, C., & Bauman, J. (2002). Estrous cycles, copulation, and pregnancy in the fennec fox (Vulpes zerda). Journal of Mammalogy, 83(1), 99-109.
Wallis, L. (2019). Canine Life History. In J. Vonk, & T. Shackelford, Encyclopedia of Animal Cognition and Behavior (pp. 1-16). Springer.
Żmudzki, J., Arent, Z., Jabłoński, A., Nowak, A., Zębek, S., Stolarek, A., . . . Pejsak, Z. (2018). Seroprevalence of 12 serovars of pathogenic Leptospira in red foxes (Vulpes vulpes) in Poland.
Acta Veterinaria Scandinavica, 60(34), 9 pp.
