Emissieloos Wegvervoer Afvalinzameling STeden Elektrisch - E-WASTE (2017)
Afvalinzameling veroorzaakt 6% van de CO2-uitstoot door stadslogistiek in Nederland (Outlook City Logistics, Topsector Logistiek, 2017). De komende decennia worden grote aantallen nieuwe woningen toegevoegd in het economisch kerngebied. Het merendeel daarvan is gepland in binnenstedelijke gebied (Ruimtelijk Economische Ontwikkelstrategie REOS, uitvoeringsprogramma 2017-2018). Met het groeien van het aantal inwoners in binnenstedelijk gebieden zal bij gelijkblijvend beleid de uitstoot van koolstofdioxide (CO2) en andere schadelijke neveneffecten als stikstof (NOx), fijnstof (PM) en geluid (dB) door afvalvoertuigen in binnenstedelijk gebied verder toenemen.
Doel
De vervoersbewegingen bij afvalinzameling zijn zeer belastend en stoten veel emissie uit. Dit wordt veroorzaakt doordat tijdens afvalinzameling de voertuigen zeer korte afstanden afleggen, wat wordt gecombineerd met heel veel stop- en go momenten. De conventionele dieselmotor wordt hierdoor tijdens afvalinzameling zeer inefficiënt gebruikt, dit door inzet in een hoog toerengebied wat veel energie van de koppelomvormer vergt. Dit resulteert in hoge uitstoot, een hoog brandstofverbruik en hoge onderhoudskosten. Dit maakt voertuigen voor afvalinzameling zeer geschikt voor een transitie naar inzameling met volledig elektrische voertuigen.
Doelstelling van dit project is het in pre-commerciële fase demonstreren van een e-afvalvoertuig waardoor eindgebruikers in staat worden gesteld een zo gunstig mogelijke TCO en milieuprestatie te bereiken.
De inzichten zullen worden vastgelegd in een roadmap, welke de branche in staat stelt in 2030 volledig zero-emissie te zijn. VDL Groep heeft als koploper op het gebied van e-mobiliteit ruime ervaring met de introductie van Europa ’s grootste vloot elektrische bussen voor openbaar vervoer door de inzet van 43 volledig elektrische voertuigen in de Gemeente Eindhoven. In 2018 staat de introductie gepland in de regio Amsterdam-Amstelland (>100 voertuigen). VDL Groep ziet kans deze aanpak te vertalen naar andere sectoren zoals binnenstedelijke distributie, meer in het bijzonder: afvalinzameling. Begin 2018 staat de introductie van een volledig elektrische 40 tons truck door VDL Bus & Coach gepland, wat VDL Groep in staat stelt om, i.c.m. VDL Translift, een unieke propositie te ontwikkelen voor seriematig geproduceerde voertuigen welke speciaal voor afvalinzameling zijn ontwikkeld. De deelnemende eindgebruikers in deze proeftuin (HVC, Rova, Roteb en Gemeente Amsterdam) hebben tezamen >50% marktaandeel op het gebied van afvalinzameling in Nederland. Doelstelling van deze eindgebruikers is het opdoen van diepgaande kennis en ervaring met zero emissie afvalinzameling. Op basis van gebruikservaringen van deze koplopers aangevuld met kennis van onderzoeksinstituut TNO wordt een roadmap ontwikkeld welke de deelnemende eindgebruikers in staat stelt hun volledige afvalinzamelingsoperatie in 2030 volledig te verduurzamen.
Korte omschrijving van de activiteiten
Het project is uitgevoerd tussen 1 januari 2018 en 31 december 2020. Binnen deze tijdslijn zijn diverse taken, verdeeld in werkpakketten uitgevoerd door de projectpartners. Voor ieder werkpakket is een werkpakketleider benoemd welke voor dat werkpakket de coördinatie en
regie heeft verzorgd. Ieder werkpakket is verder onderverdeeld in deeltaken en milestones, waardoor het gehele project strak gemonitord kon worden en, indien nodig, tijdig kon worden bijgestuurd.
Locaties
- Provincie Flevoland - Dronten (VDL Translift)
- Provincie Noord Holland - Binnenstedelijk gebied Zaandam, Den Helder, Velsen, Hoorn (HVC)
- Provincie Zuid Holland - Binnenstedelijk gebied Dordrecht (HVC)
- Provincie Overijsel - Binnenstedelijk gebied Zwolle (Rova)
- Provincie Utrecht – Binnenstedelijk gebied Amersfoort (Rova)
- Provincie Noord-Holland – Binnenstedelijk gebied Amsterdam (Gemeente Amsterdam)
- Provincie Zuid Holland – Binnenstedelijk gebied Rotterdam (Roteb)
| Naam deelnemer | Type organisatie | Rol in project |
|---|---|---|
| VDL Translift | Grootbedrijf | Producent / Ontwikkelaar |
| VDL Bus Chassis | Grootbedrijf | Leverancier |
| Rova | Grootbedrijf | Eindgebruiker |
| HVC | Grootbedrijf | Eindgebruiker |
| Gemeente Amsterdam | Overheid | Eindgebruiker |
| Roteb | Overheid | Eindgebruiker |
| TNO | Onderzoeksorganisatie | Uitvoering onafhankelijk onderzoek |
Resultaten en doelstellingen
Dit project is in december 2020 afgerond.
Conclusies
Een dergelijke proeftuin met veel deelnemers neemt veel tijd in beslag. Tijdens de proeftuin zijn de resultaten van de deelnemers geëvalueerd, vanuit deze gemaakte studies is gebleken dat een opschaling van het grootste gedeelte van de Nederlandse inzamelvoertuigen te elektrificeren is. Het implementatietraject bij dergelijke voertuigen / overgang naar 0-emissie is cruciaal gebleken. Hierbij denkend aan projectopzet (klaar maken locaties) inzet voertuig, routes en planning, organisatorisch, betrokkenheid mensen, chauffeurs/werkplaats/planning en overige.
Hierbij is een goed projectmanagement, trainingsmateriaal, implementatie begeleiding een noodzaak, het is op dit moment nog geen standaard, hier zullen nog een aantal jaren overheen gaan. De huidige 0-emissie-voertuigen zijn nog niet TCO neutraal, naar verwachting zal dit punt de komende jaren steeds meer gelijk worden aan conventionele voertuigen. Mede door deze proeftuin is er inmiddels een nieuw productieplatform ontwikkeld met een lagere kostprijs waardoor de haalbaarheid inmiddels is toegenomen, en het ook geleid heeft tot vervolgopdrachten.
Binnen deze proeftuin is er een kostenmodel opgesteld waarin zowel de aanschaf als operationele kosten zijn omschreven, hierbij is de conclusie dat de voertuigen nog niet TCO neutraal zijn. Indien er verdere opschaling/technische ontwikkelingen plaatsvinden kunnen deze voertuigen in de nabije toekomst wel TCO-neutraal zijn. Met de huidige proeftuin voertuigen en de al gedane doorontwikkeling, is het mogelijk de afspraken volgens het convenant te realiseren (het convenant betreft een volledige binnenstedelijke 0-emissie inzameling vanaf 2030). De wetgeving voor een dergelijk 0-emissie is niet belemmerend ervaren, ook vanuit de politiek is er een streven naar 0-emissie voertuigen. Daarnaast is tijdens het ontwikkelen van een voertuig gebleken dat het homologatietraject ingewikkeld en tijdrovend is. Dit heeft er ook mee te maken dat veiligheid altijd voorop moet blijven staan, en er in nieuwe ontwikkelprojecten ook rekening mee gehouden moet worden. Door deze proeftuin is een OEM-platform ontwikkeld wat er voor zorgt dat juist deze homologatie-eisen bij de eindgebruikers worden weggehaald. De OEM-voertuigen zijn / worden voorzien van een Europese type-goedkeur waardoor deze extra homologatie niet meer noodzakelijk is. Door deze proeftuin zijn de deelnemers koploper geworden in de markt m.b.t. kennis en inzet van elektrische inzamelvoertuigen. Mede door de publieke belangstelling voor deze proeftuin, worden alle deelnemers als koplopers gezien in de elektrische reiniging. Veel partijen uit de markt vragen om terugkoppeling, en hoe de reinigingsvloot te elektrificeren is in de toekomst. Door de beperkte energievoorraad en actieradius op dit moment is de inzet nog steeds beperkt, eigenlijk zouden alle eindgebruikers een voertuig met meer capaciteit (op het gebied van energie) zeer wenselijk vinden. Hierdoor is het voertuig makkelijker in te plannen in de huidige operatie, waardoor ook een opschaling eenvoudiger wordt.
Aanbevelingen
Doordat bij BEV de opslag van energie beperkt is, zal er gekeken moeten worden naar energie-optimalisaties. Tijdens deze proeftuin is naar voren gekomen dat er energie-optimalisaties mogelijk zijn aan de voertuigkant. Bij batterij-elektrische voertuigen zal een betere afstemming met de energieleveranciers gezocht moeten worden (lokaal). Hierbij denkend aan een smart systeem, openbare laadinfra (niet alleen voor de eindgebruiker), laadinfra op meerdere locaties. Om de systemen nog beter inzetbaar te maken is het belangrijk energie te steken in de route-optimalisatie en de planning van de voertuigen in combinatie met de beschikbaarheid van de laadinfrastructuur.
Het project draagt bij aan de doelstellingen van de DKTI Transport regeling door een verlaging van CO2 emissie, NOx, fijn stof, en geluid te realiseren. Tevens draagt het project bij aan de realisatie van de Duurzame Brandstofvisie onder het SER energie akkoord voor duurzame energie, en aan de Richtlijn betreffende de uitrol van infrastructuur van alternatieve brandstoffen.
Financiële bijdrage
De financiële bijdrage vanuit de eerste tender van DKTI Transport bedraagt € 1.169.790.
DKTI Transport
De eerste tender van DKTI Transport heeft een looptijd van 2017 tot en met 2021. De eerste ronde sloot op 21 december 2017 om 17.00 uur. Meer informatie over de eerste tender van DKTI Transport.
