Blog cultuurverschillen: Als vrouw ondernemen in een andere cultuur

Bij RVO krijgen we regelmatig vragen over de man-vrouwverhoudingen bij het zakendoen in andere culturen. 

Vaak gaan die vragen over Arabische landen, maar deze landen zijn niet over één kam te scheren. En dit is zeker niet de enige regio waarbij het kan spelen. Hoe bereid je je voor en blijf je je zakelijke kansen pakken?

Tip 1: ga na hoe het er werkelijk aan toe gaat

Als je twijfelt over een bepaalde markt vanwege de cultuurverschillen, ga dan eerst goed na of het beeld dat je hebt klopt. Vaak is het idee dat we van een land hebben gebaseerd op stereotypen of vooroordelen. 

Waarschijnlijk loop jij niet (altijd) rond met blonde vlechten, tulpen en een kaas onder je arm. Toch is dit voor veel mensen wereldwijd hét beeld dat ze hebben van vrouwen in Nederland.

Ga dus eerst goed na hoe het werkelijk is. Ga bijvoorbeeld mee met een handelsmissie om de cultuur zelf te ervaren. Of neem contact op met onze adviseurs en vraag hen specifiek naar culturele verschillen.

Tip 2: probeer je flexibel op te stellen

Heb je te maken met een cultuur die wel erg traditioneel op je overkomt? Dat betekent niet automatisch dat je er als vrouw geen zaken kan doen. 

In sommige landen is het bijvoorbeeld ongebruikelijk dat mannen en vrouwen elkaar de hand schudden. Dan is het handig om af te wachten of de ander een hand uitsteekt bij de begroeting. Dit cultuurverschil betekent niet per se dat je vervolgens geen zakelijk gesprek kan voeren. 

Ook in landen waar je het misschien niet verwacht, kan het er traditioneler aan toegaan dan in Nederland. Bijvoorbeeld in de Verenigde Staten of het Verenigd Koninkrijk. Hoewel het steeds meer verandert, zijn sommige regio's en sectoren nog echte mannenwerelden. In die werelden zouden je zakenrelaties bijvoorbeeld vreemd kunnen opkijken als een vrouw meegaat op een avondje uit. 

Bereid je voor op manieren om hiermee om te gaan. Verdiep je in de do's-and-don'ts bij onze landeninformatie. En laat je adviseren over manieren waarop je autoriteit kan uitstralen.

Tip 3: weet hoe je autoriteit laat zien

Maar eerst wat achtergrondinformatie…

Als het gaat om culturele man-vrouwverhoudingen, komt vaak het begrip 'masculiniteit' ter sprake. Dat wordt vaak verward met 'mannelijk', maar dat is niet precies hetzelfde. 

In een masculiene cultuur richt men zich over het algemeen meer op ambities, prestaties en goede inkomsten als beloning voor hard werken. Kort gezegd: in een masculiene cultuur "leeft men om te werken". Daardoor oogst je respect als je een bepaalde positie of status bereikt. Van mannen wordt verwacht dat ze carrière maken, terwijl het voor vrouwen als optioneel gezien wordt.

In een 'feminiene' cultuur is het leven buiten werk minstens zo belangrijk: "men werkt om te leven". In Nederland zal je niet noodzakelijkerwijs meer respect krijgen als je 14 uur per dag werkt en meer verdient: vrije tijd is ook veel waard. De Nederlandse cultuur is dan ook feminien; vergelijkbaar met de cultuur in bijvoorbeeld Zweden. 

Bekijk deze vergelijking tussen verschillende landen. Misschien verrast het je waar sommige landen staan.

Succes en statussymbolen

Kom je als Nederlandse ondernemer (vrouw of man) in een land met een meer masculiene cultuur, weet dan dat je autoriteit uitstraalt met je successen of behaalde positie. Als vrouw kan je er ook nog tegen aanlopen dat je jezelf meer moet bewijzen.

In masculiene culturen toont men vaak hun status en positie met statussymbolen, zoals luxe auto's en chique kleding. In de Verenigde Staten heb je het als vrouw in sommige sectoren bijvoorbeeld pas 'gemaakt' als je een bepaald merk handtas kan aanschaffen. Daarbij wordt ook verwacht dat je er op en top verzorgd uitziet. Hetzelfde geldt voor veel Aziatische landen. 

In Nederland kan dat erg overdreven aanvoelen. De Nederlandse cultuur is dan ook erg feminien, en ook minder hiërarchisch dan de meeste andere culturen. Daarover lees je meer in mijn vorige blog: 'Laten zien dat je de baas bent'.

Hoe je als vrouw precies autoriteit en status uitstraalt, is niet alleen per cultuur, maar ook per sector verschillend. Laat je dus goed adviseren. 

Tip 4: wees alert op misstanden

Als je internationaal zakendoet, is het belangrijk om je flexibel op te stellen voor wat betreft de man-vrouwverhoudingen in andere landen. Maar wees alert op misstanden. Geweld tegen vrouwen en uitbuiting zijn op sommige plekken helaas nog steeds een keiharde realiteit. Verdiep je in maatschappelijk verantwoord ondernemen. Denk ook aan gendergelijkheid bij internationale projecten.

Dit is ons 3^e blog over Cultuurverschillen. Deze blogs worden geschreven in samenwerking met verschillende adviseurs en cultuurexperts binnen en buiten RVO. In volgende edities gaan we verder in op andere aspecten van dit thema.