Road to zero voor zeer zorgwekkende stoffen (2018)

Samenvatting project

Aanleiding

Bedrijven uit de Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (ION) sector en nog enkele andere industriesectoren maken gebruik van zeer zorgwekkende stoffen (ZZS). Hiermee maken ze producten duurzamer en fraaier of voorzien ze producten van extra functionaliteiten. Voor het gebruik van deze stoffen gelden wettelijke grenswaarden. Daarnaast heeft de overheid een niet wettelijke doelstelling om ZZS zoveel mogelijk uit te bannen. Het project “Road to zero” is daarvoor opgezet. ION hanteert de ZZS slogan “Vervangen als het kan en autoriseren als het moet en veilig kan”.

Totale vervanging van ZZS is nog niet mogelijk. Hoe er met deze stoffen wordt omgegaan blijft daarom cruciaal. Om de werknemers en de omgeving zo min mogelijk bloot te stellen aan ZZS is een aantal zaken van belang. Het moment van gebruik, de gebruikswijze van afscheidingen, lucht- en waterstromen, automatisering, de persoonlijke beschermingsmiddelen en slimme verpakkingen. De ION-bedrijfsleden nemen hun verantwoordelijkheid voor de veiligheid van mens en milieu. Deze gaat in veel gevallen verder dan het voldoen aan de wettelijke verplichtingen. Immers calamiteiten hebben een grote impact op mens en milieu. ION wil haar bedrijven meenemen in de continue ontwikkeling van de veiligheid van de bedrijfsvoering. Geen grote stappen ineens, maar een geleidelijk proces van verhoging van het veiligheidsbewustzijn en verbetering van de proces- en omgevingsveiligheid. ION staat als branche-vereniging 4.0 voor de belangen van de oppervlaktebehandelende industrie in samenhang met de belangen van de Nederlandse samenleving.

Wat zijn ZZS? 

ZZS wordt als verzamelnaam gehanteerd voor SVHC/CMR-stoffen (Substances of Very High Concern met Carcinogene, Mutagene en Reproductietoxische eigenschappen). Deze stoffen worden in procesbaden ingezet en verbruikt in de oppervlaktebehandelingsreacties. Een klein deel komt vrij boven de procesbaden in de vorm van stof of damp.

Doel

Het testen van de ontwikkelde veiligheidsmaatregelen op bruikbaarheid om blootstelling aan ZZS te minimaliseren. De huidige modellen blijken niet te werken. Voor de stoffen die vaak met grote spreiding (30-70%) worden opgegeven op de veiligheidsinformatiebladen zijn meer metingen nodig.

Dit project gaat hierin voorzien door:

• biomonitoring afgestemd op het EU-project chroom VI en in samenwerking met het Radboudt UMC;
• metingen aan de baden en aan de mensen die in de ION-bedrijven werken;
• emissiemetingen naar de omgeving (via water en lucht) van de ION-bedrijven;
• toetsing van de veiligheidsbarrières op doelmatigheid.

Dit zal voor technische en sociale innovatie zorgen. De bedrijfsprocessen zullen op basis van de metingen worden geoptimaliseerd. Verder komt er een e-book handleiding voor de ION-bedrijven met heldere instructies hoe ze deze optimalisatie kunnen realiseren. Een belangrijk resultaat van de “sociale innovatie” is, dat de combinatie van verkenning, toetsing, validatie en normering vaker toegepast zal gaan worden. Dat zal ook gelden voor het digitaal vastleggen van de resultaten.

Aanpak

De ION-branchevereniging ondersteunt het Road to Zero project actief. Echter vervanging van ZZS is op veel plaatsen nog niet mogelijk. Dan is het zaak om zo veilig mogelijk met deze stoffen te werken. De ontwikkelde veiligheidsmaatregelen zullen worden getest op veiligheid voor mens en milieu. Dit is met name nodig voor procesbaden en overige processen met aanwezigheid van ZZS.

Deze Safety Deal maakt een generieke opsomming van de bestaande en nieuwe veiligheids-maatregelen en valideert de maatregelen met metingen. Dit wordt gedaan in samenwerking met bedrijven uit de ION-sector. De branche heeft een achterban van ongeveer 250 MKB-bedrijven en enkele tientallen grote bedrijven. Daarvan zijn er 12 een BRZO-bedrijf.

De procesomstandigheden van de ION-leden zijn relevant voor de gehele maakindustrie. Daarom zal ION de resultaten breder beschikbaar stellen. Dit bespaart de industriesector duizenden metingen die anders individueel per bedrijf uitgevoerd zouden moeten worden. Nog los van de kosten zou dit qua tijdsinspanning en beschikbare meetcapaciteit onmogelijk zijn.

De veiligheidsmaatregelen inclusief uitkomsten van de uitgevoerde metingen zullen opgenomen worden in een e-book. Het veilig werken met ZZS staat hierin centraal. Door het hierdoor verhoogde veiligheidsbewustzijn zal de vraag naar vervangende stoffen en veilige werkwijzen in de ION-keten nog verder toenemen. Dit verminderde en beter beheerste gebruik van ZZS zal de omgevingsveiligheid nog verder versterken.

Algemene informatie project

Projectcode

SVO180018

Toegezegde subsidie

€ 183.600

Projectperiode

januari 2019 – februari 2020

Samenwerkingsverband

branche-, cluster- en ketensamenwerkingsverband

Projecttype

milieustudie (C)

Projectthema’s

• veiligheidscultuur
• ketenverantwoordelijkheid
• veilige bedrijventerreinen en clusters

Penvoerder

Vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (ION)

Projectdeelnemers

• Stichting Veiligheid Voorop
• CZL Tilburg B.V.
• Ovako Twente B.V.
• Jonkman Coating B.V.
• Van Beurden Hardchroom B.V.

Contact

Contactpersoon: Egbert Stremmelaar

E-mailadres: stremmelaar@vereniging-ion.nl of info@vereniging-ion.nl

Telefoonnummer: (030) 630 03 90

De Subsidieregeling Versterking Omgevingsveiligheid ondersteunt Safety Deals. Dit zijn bovenwettelijke veiligheidsinitiatieven van industriële bedrijven die werken met gevaarlijke stoffen of risicovolle processen.