In Kenia regent het oplossingen voor de droogte

Droogte in de Hoorn van Afrika

Aanhoudende droogte is een steeds groter probleem in de Hoorn van Afrika. Droogtes zijn hier van alle tijden, maar komen de laatste jaren steeds vaker voor. Ook duren ze steeds langer en zijn de gevolgen ernstiger. In de laatste 10 jaar was de situatie al 3 keer kritiek.

Het regenseizoen in het voorjaar van 2022 was het droogste van de afgelopen 70 jaar. Er overleden toen zo'n 1,5 miljoen dieren. "Door het neerslagtekort worden waterbronnen onvoldoende aangevuld. Waterputten die ooit 4 maanden per jaar voldoende water leverden, doen dat nu gemiddeld nog maar 2 maanden per jaar. Mens en natuur hebben zo steeds minder hersteltijd", legt Stephen Njoroge uit.

Hij vertelt dat er in Kenia nu al 4 jaar zo weinig regen valt, dat de aanvoer van grondwater stokt. Een situatie die de bevolking hard raakt. "Zo'n 4,2 miljoen mensen hebben dringend behoefte aan humanitaire hulp door water- en voedseltekorten," vult Njoroge aan.

Slechtere waterkwaliteit leidt tot slechtere gezondheid

Njoroge legt uit dat bij waterschaarste vaak ook de kwaliteit van het water sterk verslechtert. "Het water dat er nog is, bevat vaak hogere concentraties mineralen. Gewassen groeien daardoor minder goed. Maar voor mensen heeft een gebrek aan schoon water nóg grotere gevolgen. Water raakt dan verontreinigd met bacteriën die ziektes zoals cholera kunnen veroorzaken."

Hij vertelt dat het probleem verergert doordat mensen bij watergebrek minder goed op hun hygiëne letten. Ook moeten mensen grotere afstanden afleggen om aan water te komen. "Soms lopen ze wel 6 kilometer in plaats van één. Dat is fysiek zwaar en soms zelfs gevaarlijk. Bevolkingen kunnen onderling gaan concurreren om water, met conflicten als gevolg."

WASH verbetert water- en hygiëneomstandigheden

Met het WASH-programma pakt UNICEF de droogteproblemen in Kenia aan. Het programma bestaat uit praktische maatregelen gericht op de lange termijn. Njoroge somt ze op:

• in de hele regio herstellen we 720 verwaarloosde waterputten en leggen we 150 nieuwe aan;
• we verstrekken chemische waterreinigingsmiddelen, menstruatieproducten, zeep en emmers voor een betere hygiëne;
• scholen en ziekenhuizen krijgen waterputten of we sluiten ze aan op een waternetwerk;
• we installeren toiletten en waterpunten voor het wassen van handen;
• door communicatie promoten we hygiëne;
• we geven les over het omgaan met medisch afval, zoals handschoenen en naalden;
• daar waar de kans op waterverontreiniging het grootst is, gaan we langs met mobiele waterbehandelingspunten.

Stephen Njoroge licht toe: "Mijn rol is het coördineren van alle hulp gerelateerd aan water, sanitatie en hygiëne. Ik schat in waar de nood het hoogst is en hoe we de problemen op de lange termijn kunnen oplossen."

Droogte samen aanpakken

Maar hoe pak je droogte aan? Njoroge wijst op het klimaat. "Programma's zoals WASH voor klimaatverandering en de inzet van technologie zijn manieren om met droogte om te gaan. Uiteindelijk moet natuurlijk de CO₂-uitstoot wereldwijd omlaag.

En er is meer. Gewassen hebben bescherming nodig om bij regen water vast te houden. De neerslag spoelt dan niet weg over het land." Stephen zou graag zien dat onderzoek de lokale bevolking erbij betrekt. "Zij leven vaak al generaties lang met waterschaarste en hebben de meeste ervaring met dit klimaat. Hun kennis kan ons helpen om nog slimmer waterbeheer voor de lange termijn te ontwikkelen."

Meer over WASH

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) voert namens het ministerie van Buitenlandse Zaken het waterprogramma DSS Water uit. DSS Water levert wereldwijde expertise en praktische hulp bij humanitaire rampen, zoals de droogte in de Hoorn van Afrika. Dat gebeurt niet alleen in de vorm van noodhulp, zoals schoon water en wc's, maar ook met blijvende voorzieningen zoals afvalwaterzuivering. Zo wordt op de korte en lange termijn naar oplossingen gezocht.