OLEV: Wet Vifo

Wanneer is er sprake van een risico?

Of een fusie, overname of investering ook een veiligheidsrisico is, hangt erg af van de situatie. Wie is de investeerder? In welke sector? Om welk deel van het bedrijfsproces gaat het? Uit welk land komen de werkelijke aandeelhouders? We leggen hieronder 3 mogelijke risico's uit:

1. Verstoring van de continuïteit van de vitale infrastructuur
   Processen zoals energievoorziening en telecom zijn zo belangrijk voor onze samenleving, dat uitval of verstoring tot ernstige maatschappelijke ontwrichting leidt. Werkt uw bedrijf aan vitale processen? Als een kwaadwillende partij zeggenschap krijgt over uw onderneming, ontstaat mogelijk een risico voor de nationale veiligheid.
2. Weglekken van hoogwaardige kennis of technologie
   Kennis en technologie kan via fusies, overnames of investeringen in handen komen van een kwaadwillende partij. Het gaat vaak om legitieme investeringen. Een voorbeeld: via een investering kan een buitenlandse partij zeggenschap krijgen in uw bedrijf dat hoogwaardige technologie voor militaire toepassingen ontwikkelt. Die technologie kan dan in verkeerde handen komen en tegen Nederlandse veiligheidsbelangen worden ingezet. Het risico bestaat ook dat uw exclusieve intellectueel eigendom verloren gaat en zowel uw bedrijf als de Nederlandse economie daardoor schade lijdt. Ook niet-militaire technologie zoals biotechnologie of halfgeleidertechnologie is belangrijk. Het verdienvermogen en de kennispositie van Nederlandse bedrijven lijden mogelijk onder het weglekken van deze informatie.
3. Ongewenste strategische afhankelijkheden
   Dit zijn bijvoorbeeld situaties waarin Nederland door een ander land (politiek) onder druk kan worden gezet. Deze situaties leveren mogelijk een gevaar op voor onze democratische rechtsorde of een vitaal proces.

Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames (Vifo)

Om beter te kunnen omgaan met dit soort veiligheidsrisico's, is sinds 1 juni 2023 de Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames (Wet Vifo) van kracht. Deze wet introduceert een veiligheidstoets voor investeringen, fusies en overnames die een risico kunnen vormen voor de nationale veiligheid. De veiligheidstoets geldt voor vitale aanbieders, beheerders van bedrijfscampussen en ondernemingen die in bezit zijn van sensitieve technologie. In een algemene maatregel van bestuur staat een toelichting op de reikwijdte van deze categorie. Onder de wet vallen de meeste vitale aanbieders die in private handen zijn en niet al aan een andere (wettelijk vastgelegde) investeringstoetsing onderhevig zijn, zoals vitale aanbieders van het bankwezen en het havengebied. 

Raadpleeg de Wet Vifo.

Zowel de investeerders als de bedrijven zelf moeten wijzigingen van zeggenschap melden bij het Bureau Toetsing Investeringen (BTI). Het BTI adviseert de minister van Economische Zaken en Klimaat of er een nationaal veiligheidsrisico ontstaat. Is dat zo, dan kan de minister voorwaarden stellen aan de investering. In het uiterste geval kan de minister de investering verbieden.

Lees meer over de wet Vifo op de website van het BTI. 

Aandachtspunten bij fusies, overnames en investeringen

Wordt er in uw bedrijf geïnvesteerd? Gaat u een fusie aan, of wordt u overgenomen? Verdiep u dan altijd in de achtergrond van de buitenlandse partner. Wat is hun reputatie? Wie zijn bij het bedrijf betrokken? U hoeft hiervoor geen veiligheidsexpert te zijn. Met alertheid en open bronnen komt u al een heel eind. 
Het gaat erom scherp te zijn op signalen dat er iets niet klopt. Voorbeelden van factoren waarop u kunt letten zijn:

• Is de partner verbonden aan een overheid? Denk bijvoorbeeld aan staatsgeleide bedrijven.
• Gelden er sancties op de partner?
• Heeft het bedrijf een aantoonbare reputatie in zijn domein? Als het onduidelijk is hoe de fusie, investering of overname bijdraagt aan de core business van de partner, is dit een reden tot alertheid.
• Staan er extreme geheimhoudingsbepalingen in de overeenkomsten?

Handleidingen

Het BTI publiceerde in december 2023 verschillende handleidingen waarin op basis van haar ervaringen met casussen invulling wordt gegeven aan criteria van de Wet Vifo. Deze criteria zijn interne herstructurering, vermogensbestanddelen en 'actief zijn op' het gebied van een sensitieve technologie.

Raadpleeg de handleidingen.

Hulp nodig?

• Bent u een vitale aanbieder, werkt uw bedrijf aan sensitieve technologie of beheert u een bedrijfscampus? En heeft u een vraag over een concrete fusie, overname of investering? Neem dan contact op met het Bureau Toetsing Investeringen.
• Heeft u een meer algemene vraag over een fusie, overname of investering? Neem dan contact met ons op.
• Wilt u fuseren, een bedrijf verkopen of een bedrijf overnemen en heeft u advies nodig? Kijk dan op het Ondernemersplein of neem contact op met KVK.
• Bent u een ABDO-bedrijf? ABDO-bedrijven die voldoen aan de Algemene Beveiligingseisen voor Defensieopdrachten, zijn verplicht om iedere voorgenomen wijziging in eigendom of aandeelhouderschap meteen schriftelijk te melden bij de MIVD.