Zakencultuur in China

In China maakt men vaak op een indirecte manier iets aan elkaar duidelijk. Lichaamstaal, onderlinge verhoudingen en de locatie zijn daarbij minstens even belangrijk als wát er gezegd wordt. Sta stil bij het feit dat de Nederlandse cultuur meer recht-door-zee is. Onze directheid kan ook wel (te) bot overkomen. We raden u aan om tijd te nemen om hier iets meer over te leren.

De leer van Confucius is een van de pijlers van de Chinese cultuur. Net als kinderen bij hun ouders en burgers bij politici, bevestigen werknemers over het algemeen hun leidinggevenden in hun rol als leider. Ze passen hun gedrag daar uitdrukkelijk op aan. De leidinggevende staat centraal, neemt de besluiten en wordt in die hoedanigheid ook gerespecteerd.

Hiërarchie is van groot belang. Dat vertaalt zich in veel ongeschreven regels voor de omgang tussen degenen die hoger en lager in de hiërarchie staan. Van de plek aan de eettafel, de volgorde van binnenkomst tot aan het geven van visitekaartjes. 

Wilt u daarover meer weten? Neem dan contact op met onze adviseurs.

In China is vertrouwen in een ander, ook een zakenpartner, niet vanzelfsprekend. Daarom is het goed om uw verwachtingen goed in te schatten. Verwacht niet dat u bij de eerste ontmoetingen direct zaken kunt doen en zakelijk resultaat kunt boeken. Vaak wordt eerst energie en tijd gestoken in het opbouwen van vertrouwen.

Over het algemeen willen Chinezen graag een 'totaalplaatje' krijgen van hun zakenpartner om te weten of degene te vertrouwen is. Voor de meeste Nederlanders is er een vanzelfsprekende scheiding tussen zakelijk en privé, maar die wordt in China minder scherp bij het zakendoen.

Regelmatig afspreken, samen thee of koffie drinken, uit eten gaan en een avondje uit, kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van vertrouwen. Meer hierover leest u in het artikel Zakendoen met China: de vertrouwensband is alles.

Steeds meer jonge mensen in steden zoals Peking, Shanghai en Guangzhou spreken Engels, maar bij het zakendoen spreken de meeste mensen Mandarijn. Spreekt u de taal niet (goed genoeg), schakel dan een tolk in. Wanneer u naar China reist, is het prettiger en effectiever om een vertaler te hebben die met u meereist.

Zorg er ook voor dat u uw materialen (visitekaartjes, brochures, website, presentaties en dergelijke) ook in het Chinees heeft. Zo geeft u het signaal af dat u serieus bent.

Het uitwisselen van visitekaartjes is in China normaal in zakelijke kringen. Het dient vaak als moment om het ijs te breken en een gesprek op gang te brengen. Reik het visitekaartje altijd met 2 handen aan, zo mogelijk met de Chinese tekst naar boven. Neem het ook met beide handen in ontvangst. Stel een vraag over het kaartje, bijvoorbeeld over de functie die de persoon bekleedt, het logo, of het design. Dat wordt als beleefd ervaren.

Tegenwoordig worden kaartjes steeds minder vaak gebruikt, en linken beide personen direct via de WeChat-app (de Chinese variant van WhatsApp). Zorg dus dat u over beide beschikt.

In China worden familienamen vaak gebruikt. Op kaartjes en in gesprekken wordt eerst de achternaam en daarna de voornaam genoemd, maar in het Engels is dit vaak al omgedraaid. Het is handig om van tevoren de achternaam van de zakenpartner te achterhalen, als u die niet zeker weet.

Spreek zakenpartners met hun titel en achternaam aan, bijvoorbeeld: Mr Li of Director Li.

In de Chinese zakencultuur houdt het opbouwen van een relatie niet op na werktijd of zakelijk diner. U hoeft zakelijke gesprekken dan niet geheel te vermijden. Maar het is goed om u ervan bewust te zijn dat een diner of avondje uit vooral is bedoeld om elkaar beter te leren kennen. Dat versterkt het vertrouwen.

Voorstellen om te delen in de restaurantkosten is in China taboe. De uitnodigende partij bestelt het eten en betaalt ook de rekening. Wanneer u zelf zakenpartners uitnodigt, is het gebruikelijk dat u de rekening betaalt. Het is wel gebruikelijk om sowieso 1 of 2 keer aan te bieden de rekening te betalen. De uitnodigende partij zal dit waarschijnlijk direct weigeren, maar uw aanbod wel als een teken van respect ervaren.

Probeer niet (stiekem) de rekening te betalen als u niet de uitnodigende partij bent. Dit is taboe en wordt niet gewaardeerd.

Zorg dat er voldoende zitplaatsen zijn; staand eten is in China erg ongebruikelijk.

De beste relatiegeschenken voor uw Chinese zakenpartners zijn typisch Nederlandse souvenirs.

Bepaalde geschenken zoals horloges, klokken en paraplu's zijn niet geliefd. Ze refereren namelijk om diverse redenen (bijvoorbeeld cultureel of taaltechnisch) aan ongeluk of andere negatieve zaken. Ook moeten sommige kleuren vermeden worden. Controleer daarom van tevoren of de beoogde geschenken passend zijn.