Zakendoen in Bosnië en Herzegovina

Inwoners en maatschappij

Bosnië en Herzegovina heeft zijn huidige vorm gekregen na de Bosnische oorlog (1992 -1995) en het daaropvolgende verdrag van Dayton. Sindsdien bestaat het land uit 3 delen:

• De Federatie van Bosnië en Herzegovina (waar voornamelijk Kroaten en Bosniakken wonen).
• De Servische Republiek met vooral Serviërs (niet te verwarren met het land Servië).
• Het kleinere Brčko District (waar verschillende etniciteiten wonen).

De parlementaire republiek Bosnië en Herzegovina heeft 3,5 miljoen inwoners (2021), waarvan de helft Bosniakken, 30% Serviërs en bijna 15% Kroaten. Het bevolkingsaantal daalt sinds 2002 elk jaar. Grootste religies zijn de islam (vooral Bosniakken), Servisch-orthodox (vooral Serviërs) en rooms-katholiek (vooral Kroaten). Bijna de helft van de bevolking woont in stedelijk gebied, waarvan 346.000 mensen in hoofdstad Sarajevo. Bosnisch, Kroatisch en Servisch zijn de officiële talen. Er wordt ook Engels gesproken, vooral in de steden.

Bosnië en Herzegovina zit in een proces om lid te worden van de EU.

Economie

De dienstensector draagt het meeste bij aan de economie van Bosnië en Herzegovina. Vooral reis- en transportdiensten zijn belangrijk. De belangrijkste exportproducten waren volgens het International Trade Center in 2022 elektriciteit, ruwe aluminium en stoelen. Ook belangrijk is het geld dat binnenkomt van Bosniërs die in het buitenland werken. Dit bedrag neemt steeds meer af, maar was in 2022 toch nog goed voor 10% van het bbp.

De economie van Bosnië en Herzegovina laat sinds coronajaar 2020 elk jaar weer groei zien. Volgens het IMF groeide de ecomonie in 2023 met 1,8%. Voor 2024 verwacht de organisatie een economische groei van 2,5%. Een groei die in de jaren daarna waarschijnlijk rond de 3% per jaar blijft.

Bosnië en Herzegovina staat voor veel economische uitdagingen. Een versnipperde overheid, hoge werkloosheid, emigratie en corruptie in alle lagen van de maatschappij zijn enkele voorbeelden. Positieve ontwikkelingen zijn een lagere werkloosheid in 2023 vergeleken met 2022. Ook ligt het begrotingstekort van de overheid relatief laag.

Handel Nederland – Bosnië en Herzegovina

In 2023 bedroeg de export van Nederlandse goederen naar Bosnië en Herzegovina € 262 miljoen. We importeerden voor € 134 miljoen aan goederen uit het land. Meer cijfers over onze handel met Bosnië en Herzegovina vindt u via:

• Centraal Bureau voor Statistiek (CBS)
• TradeMap van het International Trade Centre (ITC)

Handelsafspraken EU-Bosnië en Herzegovina

De EU en Bosnië en Herzegovina hebben sinds 2015 een akkoord. Hierin staan afspraken over afschaffing van invoerrechten op veel industriële producten en sommige landbouw- en visserijproducten. Wil u weten of uw product in aanmerking komt voor lagere invoerrechten? Raadpleeg dan de portal Access2Markets.

Meer weten? Bekijk de informatie van de Europese Commissie over hun handelsrelatie met de Westelijke Balkan, waaronder Bosnië en Herzegovina.

Zakelijke kansen

Op zoek naar zakelijke kansen in Bosnië en Herzegovina? Op de websites van de Wereldbank en de European Bank for Reconstruction and Development staan regelmatig aanbestedingen voor projecten in Bosnië en Herzegovina.

Advies op maat

Heeft u vragen over zakelijke kansen in Bosnië en Herzegovina? Of bent u op zoek naar zakenpartners? Neem dan contact op met onze adviseurs voor deze regio. Zij kunnen u meer vertellen over de sectoren en u helpen aan de wet- en regelgeving te voldoen.

Ondernemen in Bosnië en Herzegovina

Investeringsgidsen consultancybureaus

In investeringsgidsen van consultancybureaus staat vaak praktische informatie over zakendoen. Denk aan het investeringsklimaat, belastingregels of ondernemingsvormen. Voorbeelden voor Bosnië en Herzegovina zijn:

• UHY, Doing business in Bosnia and Herzegovina 2022 (pdf)
• Healy Consultants

Investeringsinformatie overheid Bosnië en Herzegovina

Op de website van het Foreign Investment Promotion Agency of Bosnia and Herzegovina vindt u veel informatie over zakendoen in Bosnië en Herzegovina. Denk aan sectorinformatie, investeringsprojecten en de stappen om een bedrijf op te zetten.

Hulp bij financiering nodig?

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland helpt u graag uw financiering rond te krijgen. Lees meer over subsidies en financiering voor internationaal ondernemen of neem contact op voor advies op maat.

Kijk in de Subsidiewijzer welke subsidies er voor Bosnië en Herzegovina mogelijk zijn.

Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO)

Zakendoen in Bosnië en Herzegovina biedt kansen, maar kent ook uitdagingen. Deze vragen om een goede voorbereiding. Let er op dat u op een maatschappelijk verantwoorde manier onderneemt in het buitenland.

De Nederlandse overheid verwacht dat u de risico's voor mens en milieu in uw eigen bedrijfsvoering en internationale waardeketen in kaart brengt, en dat u negatieve gevolgen voorkomt en aanpakt. Ook moet u hierover communiceren. Dit heet due diligence (gepaste zorgvuldigheid). Hierbij volgt u de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen over maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Breng risico's in kaart

De volgende bronnen geven een indruk van de IMVO-risico's in Bosnië en Herzegovina. Het is belangrijk dat u de risico's ook verder onderzoekt, voordat u in dit land zakendoet. En dat u op de hoogte blijft van de lokale situatie en ontwikkelingen.

• MVO Risico Checker (MVO Nederland)
• Corruption Perceptions Index (Transparency International)
• Human Development Index (Verenigde Naties)
• Status van conflicten (Crisis Group)
• ThinkHazard (Wereldbank)
• Reisadvies (Ministerie van Buitenlandse Zaken)

Meer weten of hulp nodig?

• RVO biedt ondernemers informatie over internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen. De Nederlandse ambassade ondersteunt u met informatie en contacten.
• Het IMVO-steunpunt helpt u op weg met advies en informatie om maatschappelijk verantwoord ondernemen en due diligence toe te passen.

Exportregels

Access2Markets

De online portal Access2Markets van de Europese Commissie bevat de belangrijkste exportregels en praktische tips voor Bosnië en Herzegovina. Heeft u niet eerder met Access2Markets gewerkt? Lees dan eerst ons stappenplan voor Access2Markets.

Documenten en procedures

De volgende bronnen bieden ook informatie over exportregels:

• De KVK heeft meer informatie over exportdocumenten.
• De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) geeft informatie over exportprocedures bij dierlijke producten en plantaardige producten.
• De Douane van Bosnië en Herzegovina biedt informatie over exportregels.

Export strategische goederen

Op Rijksoverheid.nl vindt u informatie over de export van militaire en dual-use goederen (goederen die ook militair gebruikt kunnen worden).

Hulp van de ambassade

De ambassade in Sarajevo staat klaar om u te helpen bij al uw ondernemersvragen. De medewerkers ter plekke kennen de lokale markt, signaleren kansen en geven praktische tips. Bovendien kunnen zij deuren openen die voor anderen gesloten blijven.

Lijkt de plaatselijke overheid niet mee te willen werken of zijn er andere drempels? Vaak kent de ambassade de mensen die deze obstakels weg kunnen nemen. Bij zakelijke conflicten kunnen de ambassademedewerkers u in contact brengen met juristen en fiscalisten. Bekijk de contactinformatie van de ambassade op de website Netherlands and You. Op de website Nederland Wereldwijd vindt u het reisadvies voor Bosnië en Herzegovina.

Meer weten?

• Kijk bij World Integrated Trade Solution (een initiatief van de Wereldbank en UNCTAD) voor statistieken over Bosnië en Herzegovina.
• Bij het Bosnische Agency for Statistics vindt u onder meer zakelijke, demografische en economische statistieken.
• Op de website van de Foreign Trade Chamber of Bosnia and Herzegovina vindt u informatie (in het Bosnisch) over zakendoen in Bosnië en Herzegovina.
• Kijk wat handelsakkoorden en handelsbelemmeringen voor uw handel kunnen betekenen.
• Bekijk gegevens zoals het bruto nationaal product, koopkracht en de munteenheid in onze factsheet over Bosnië en Herzegovina.