Zelfbouw

Voordelen zelfbouw

Bijna al het geld gaat daadwerkelijk naar bouwmaterialen, omdat bewoners de woning in eigen beheer bouwen. Hierdoor hebben de woningen vaak bij oplevering al een overwaarde.

Klushuizen behoren tot een vorm van zelfbouw, waarbij nieuwe bewoners oude panden volledig opknappen. De bedoeling is dat de panden tot een vooraf vastgesteld kwaliteitsniveau een opknapbeurt krijgen. De klushuizen kunnen individuele huizen zijn, maar ook complete flatgebouwen, kantoorpanden of straten en huizenblokken. Verouderde wijken krijgen hierdoor een positieve impuls. Het trekt een nieuwe, vaak jongere en hoger opgeleide groep bewoners naar deze wijken. Dit is goed voor de leefbaarheid en sociale samenhang in de wijk.

Het mogelijk maken van zelfbouw door overheden levert een belangrijke bijdrage aan de verduurzaming en leefbaarheid van wijken. Zelfbouw kan functioneren als ‘placemaker’. We spreken van 'placemaker' als bewoners en andere belanghebbenden zijn betrokken bij de ontwikkeling en inrichting van de openbare ruimte. En zeker niet op de laatste plaats is er het voordeel dat het voorziet in een woningbehoefte.

Individuele zelfbouw

Bij individuele zelfbouw koopt een particulier een kavel en laat daar, vaak samen met een architect, een eigen woning op bouwen. Ook de zogenaamde ‘tiny houses’ worden meestal gebouwd via zelfbouw.

Collectieve zelfbouw (CPO)

Als een groep particulieren samen een aantal naast elkaar gelegen kavels of één grote kavel koopt voor het bouwen van hun woningen, heet dit Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) of collectieve zelfbouw.

Om als ontwikkelaar van hun project op te kunnen treden, organiseert een CPO-groep zich in een rechtspersoon zonder winstoogmerk. Vaak is dat een vereniging. Deze heeft de volledige zeggenschap over de grond. Ook draagt de vereniging verantwoordelijkheid voor het gebruik van de grond en voor het ontwerp en bouw van de woningen. Het collectief doet dat samen met een zelfgekozen bouwbegeleider, architect en aannemer.

Dit soort projecten verschilt in omvang. Bij kleine projecten is het financieel voordeel minder, maar er valt sneller te schakelen. Bij een grote groep kost de organisatie en onderlinge afstemming relatief veel tijd. Een groepsgrootte van 20 tot 40 huishoudens is ideaal. Bij deze omvang treedt schaalvoordeel op. Ook is het mogelijk om taken te verdelen, terwijl de groep overzichtelijk en snel te raadplegen blijft.