De betrokken ondernemer - Stap 1: Wat kun je doen?
Je kunt op veel manieren betrokken zijn bij het onderwijs. Dit hangt af van de tijd die er is en de insteek die je kiest. Wij zetten een aantal mogelijkheden op een rij.
Begeleid stages
De meest gangbare vorm is om als leerbedrijf stages te begeleiden, zowel binnen het mbo als hbo. In Nederland zijn ongeveer 55.000 erkende leerbedrijven in het (v)mbo. Informeer bij Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) wat je moet doen om een leerbedrijf te worden.
Organiseer gastlessen of excursies
Gastlessen geven of een bezoek aan je bedrijf zijn goede manieren om studenten binnen alle onderwijsniveaus kennis te laten maken met de 'echte wereld' buiten school. Dat motiveert. De focus kan liggen op het vak of de techniek, maar ook op je verhaal en perspectief als ondernemer. Enkele organisaties die een breed aanbod hebben en altijd op zoek zijn naar ondernemers (gericht op techniekonderwijs in het primair en voortgezet onderwijs):
Breng een challenge in of organiseer een hackathon
Challenge based learning is in opkomst: studenten gaan aan de slag met echte uitdagingen voor vaak complexe vraagstukken zoals duurzame energie, de stad van de toekomst of zelfrijdende auto's. Als ondernemer breng je een vraagstuk in bij de onderwijsinstelling. Als je belangstelling hebt, neem dan contact op met een onderwijsinstelling zoals een universiteit, hogeschool of mbo-school in je regio of via één van de volgende organisaties:
- Practoraten ROC
- Centra voor Ondernemerschap (via de Vereniging Hogescholen)
- Centres of expertise
Een hackathon is een evenement waarin een vraagstuk in een 'snelkookpan' opgelost wordt. In één of meerdere dagen lossen jonge getalenteerde, multidisciplinaire teams (vaak technische) problemen of vraagstukken op. Lees ook hoe ondernemer Angelique Nijhof studenten met innovatiechallenges uitdaagt. Als ondernemer kun je ook zelf een hackathon uitzetten voor studenten van een ROC, hogeschool of universiteit. Daarnaast zijn er organisaties die hackathons organiseren:
Begeleid studenten in hun eigen (mini-)onderneming of start-up
Een populaire vorm van ondernemerschapsonderwijs op alle onderwijsniveaus is om leerlingen of studenten een eigen mini-onderneming of start-up te laten beginnen. Als ondernemer of jurylid begeleid je deze bedrijven en de pitches van de jonge ondernemers. Verschillende organisaties die hierbij ondersteunen in het onderwijs en vaak zoeken naar betrokken ondernemers zijn:
- Jong Ondernemen
- Match2Work
- 20-80learning
- Centra voor Ondernemerschap (via de Vereniging Hogescholen)
Faciliteer docent-stages
Een stage lopen bij bedrijven in hun werkveld is voor docenten een manier om op de hoogte van hun vakkennis én geïnspireerd te blijven. Ondernemers blijven op hun beurt in contact en betrokken bij het onderwijs en de relevante opleiding. Verbinding met de onderwijsinstelling kan dus waardevol zijn. Zoek contact met de vmbo- of mbo-instellingen in je regio. Enkele voorbeelden van instellingen die dit mogelijk maken zijn:
- ROC Graafschapcollege (docentstage)
- intermediaire organisatie T is for tech voor het vmbo in de regio Amersfoort (bedrijven)
Achtergrondinformatie: Onderzoek naar docent-stages in het mbo (pdf)
Combineer je baan met lesgeven
Hybride lesgeven doe je door een baan in het bedrijfsleven te combineren met een baan in het onderwijs. Al meer dan 54.000 ondernemers werken als hybride docent. Stel je eens voor: een docent vanuit het bedrijfsleven zorgt ervoor dat leerlingen kennismaken met de nieuwste technieken en ontwikkelingen. En verhalen uit de praktijk verrijken de lesstof enorm. Hybride lesgeven biedt de oplossing voor het tekort aan docenten. Het stimuleert de leercultuur, je eigen persoonlijke ontwikkeling en je medewerkers.
- Bedrijven die aan de slag willen met professionalisering of hybride docentschap, kunnen terecht bij het team van Techniekpact.
- In de metaalbranche maakt FME er werk van: Position Paper FME Docenten (pdf).
- Een docent kan ook deels in het bedrijfsleven gaan werken. Lees meer over hybride docentschap vanuit de andere kant bekeken: Hybride Docent - Hybride docenten openen deuren.
Denk mee over het curriculum
De inbreng vanuit het werkveld in het curriculum is belangrijk. Als ondernemer kun je meedenken over wat studenten moeten leren, of de opleiding goed aansluit op de praktijk en toekomstbestendig is. In het beroepsonderwijs wordt het werkveld betrokken door onder meer sectorkamers voor mbo en adviesraden voor hbo. Naast de vakinhoud en beroepscompetenties kun je ook adviseren over vernieuwende onderwijsvormen. Lees hoe Frank Cuijpers meedenkt over het curriculum bij hogeschool Avans in zijn regio.
Neem deel aan een publiek-private samenwerking
In publiek-private samenwerking (pps) werken bedrijfsleven en onderwijs samen om het tekort aan geschoold personeel aan te pakken. Ook wordt er zo voor gezorgd dat opleidingen actueel blijven en zo goed mogelijk aansluiten op de beroepspraktijk. Een voorbeeld van een pps is een field lab, living lab of een Centre of Expertise waar jongeren in echte praktijksituaties leren en ervaring opdoen. Deelnemen aan een pps betekent dat:
- je personeel op de hoogte is van de meest actuele technische kennis;
- je kennismaakt met getalenteerde studenten, nog voordat zij zich op de arbeidsmarkt begeven;
- je samen innovatieprojecten opzet en innovaties onderzoekt waarmee u nieuwe technologisch en maatschappelijke markten aanboort.
Katapult is de netwerkorganisatie voor publiek-private samenwerkingen. Inmiddels zijn er meer dan 400 publiek-private samenwerkingen, waaraan meer dan 10.000 bedrijven deelnemen.
