CE-markering: apparatuur en beveiligingssystemen in explosieve omgeving

Richtlijn 2014/34/EU moet ervoor zorgen dat producten aan bepaalde eisen voldoen om een hoge mate van bescherming te garanderen. Dit geldt voor de gezondheid en veiligheid van mensen (met name werknemers) en waar van toepassing voor de bescherming van huisdieren en goederen.

Voor welke producten geldt de richtlijn?

De richtlijn geldt voor een breed scala producten, waaronder apparaten gebruikt op olie- en gasplatformen, in petrochemische fabrieken, mijnen en andere gebieden met mogelijk explosiegevaar. Onder de richtlijn vallen ook veiligheids-, controle- en regelvoorzieningen die worden gebruikt in plaatsen waar geen explosiegevaar is, maar wel nodig zijn voor de veilige werking van apparaten en beveiligingssystemen.

Apparatuur en beveiligingssystemen met CE-markering zijn vrij verhandelbaar in de hele Europese Economische Ruimte (EER).

Uitsluitingen

De richtlijn is niet van toepassing op:

• medische hulpmiddelen;
• apparaten en beveiligingssystemen waarbij explosiegevaar wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van explosieve of onstabiele chemische stoffen;
• apparaten, gebruikt in de huishoudelijke sfeer waar een explosieve omgeving het gevolg is van per ongeluk onstane gaslekken;
• persoonlijke beschermingsmiddelen;
• zeeschepen, mobiele offshore-installaties en daarop aanwezige uitrustingen;
• vervoermiddelen, mits niet bedoeld voor gebruik op plaatsen waar ontploffingsgevaar bestaat;
• militaire uitrusting als bedoeld in Artikel 346, lid 1 b) van het EU-verdrag.

Essentiële eisen

De essentiële gezondheids- en veiligheidseisen staan beschreven in bijlage II van de richtlijn. Deze bepalen onder meer dat producten moeten zijn ontworpen met een geïntegreerde explosiebeveiliging. U moet de producten voorzien van een specifiek merkteken van explosiepreventie en het symbool van de apparatengroep en de categorie. Indien van toepassing plaatst u andere merktekens en informatie genoemd in punt 1.0.5 van bijlage II.

Als uw producten overeenstemmen met de toepasselijke geharmoniseerde normen, dan geldt een 'vermoeden van conformiteit' dat uw producten voldoen aan de richtlijn. U kunt deze normen aanvragen bij het normalisatie-instituut NEN.

Bijzonderheden

De wettelijke verplichtingen van fabrikanten, importeurs en distributeurs staan in artikel 6 t/m 10 van de richtlijn. Deze verplichtingen hebben betrekking op:

• de conformiteit(sbeoordeling) van de producten;
• de technische documentatie;
• instructies en informatie over de veiligheid;
• vermelding van product-identificatienummers en naam/postadres van de fabrikant en importeur op de producten,
• CE-markering
• EU-conformiteitsverklaring.

U stelt de instructies en informatie op in een taal die gebruikers van het product gemakkelijk kunnen begrijpen.

Op ATEX-apparatuur kunnen ook andere richtlijnen van toepassing zijn zoals de EMC-richtlijn, machinerichtlijn of de richtlijn drukapparatuur.

Conformiteitsbeoordeling

U voert een conformiteitsbeoordelingsprocedure uit, of laat deze uitvoeren. Deze staat beschreven in artikel 13 en bijlage III tot en met IX van de richtlijn. Per product is bepaald of u een notified body moet inschakelen. Stemmen de producten overeen met de richtlijn? Dan verstrekt de notified body een certificaat aan u. In alle gevallen blijft u verantwoordelijk dat de apparaten overeenstemmen met de eisen van de richtlijn.

Technische documentatie

U stelt technische documentatie samen zoals beschreven in bijlagen III tot en met IX van de richtlijn. Het omvat een risicoanalyse en risicobeoordeling, een overzicht van de toepasselijke eisen op het ontwerp, de fabricage en de werking van het product.

U bewaart de technische documentatie 10 jaar, vanaf het moment dat u de producten in de handel brengt. U moet de technische documentatie ter beschikking kunnen stellen aan de nationale markttoezichtautoriteiten van EU-landen.

EU-conformiteitsverklaring

Volgens de aanwijzingen in artikel 14 en bijlage X van de richtlijn moet u een EU-conformiteitsverklaring opstellen. Hierin vermeldt u dat de producten aantoonbaar voldoen aan de essentiële veiligheids- en gezondheidseisen.

De bewaartermijn van de EU-conformiteitsverklaring is 10 jaar, vanaf het moment dat u het product in de handel brengt. Een kopie van de EU-conformiteitsverklaring vergezelt de producten wanneer deze op de markt aangeboden of in bedrijf worden gesteld.

CE-markering

Artikel 16 van de richtlijn eist dat u een CE-markering aanbrengt op de betreffende producten. Deze geeft aan dat de producten overeenstemmen met de relevante EU-wetgeving. Dit moet gebeuren voordat u de producten in de handel brengt of in bedrijf stelt.

De CE-markering plaatst u op de instrumenten zelf of op een gegevensplaatje. Is dit vanwege de aard van het product niet mogelijk of gerechtvaardigd, dan moet u de CE-markering aanbrengen op de verpakking en in de begeleidende documenten. De CE-markering wordt gevolgd door:

• het specifieke merkteken van explosiepreventie;
• het symbool van de apparatengroep en de categorie;
• andere merktekens en informatie genoemd in punt 1.0.5 van bijlage II (indien van toepassing);
• het identificatienummer van de notified body, als deze betrokken is bij de productiecontrolefase.

Nadere instructies over CE-markering zijn opgenomen in artikel 21 en 22 van de richtlijn.

Officiële teksten

• Richtlijn 2014/34/EU betreffende apparaten en beveiligingssystemen in explosieve omgeving (Europese wetgeving)
• Warenwetbesluit explosieveilig materieel 2016 (Nederlandse wetgeving)

Controlerende instantie

Nederlandse Arbeidsinspectie

Meer informatie

• CE Marking Manufacturers > Product groups > Equipment and protective systems intended for use potentially explosive atmospheres (Europese Commissie; in het Engels)
• Equipment for potentially explosive atmospheres (ATEX) (Europese Commissie; in het Engels)
• ATEX 2014/34/EU Guidelines (Europese Commissie; in het Engels)