GF14 - Vervang ingebouwde plafondarmaturen met TL8-buizen door ledarmaturen
Lijnarmaturen, lichtlijnen en montagebalken bevinden zich in het plafond (inbouw) of aan het plafond (opbouw of hangend aan het plafond). U herkent ze aan de verlichting in de vorm van een lijn. In deze armaturen kunt u tl-buizen plaatsen. In dat geval vervangt u de lijnarmaturen, lichtlijnen en montagebalken door ledarmaturen.
Led staat voor Licht Emitterende Diodes. Ledlampen geven evenveel licht als andere soorten verlichting, maar doen dat met minder vermogen. Daardoor is er minder stroom nodig om de ruimte te verlichten, zo bespaart u energie. Ook geeft de lamp minder warmte af aan de ruimte.
Ledlampen hebben ook andere voordelen in vergelijking met normale verlichting, zoals:
- Ledlampen gaan langer mee dan andere lampen.
- Ledlampen zijn onderhoudsarm.
- Wanneer u een ledlamp aanzet, gaat deze gelijk zonder te knipperen aan.
- Als een ledlamp kapotgaat, schakelt deze direct uit en verbruikt dus niet onnodig stroom.
- Ledlampen kunnen goed tegen trillingen en schokken.
Huidige situatie
Er zijn railspots met een van de volgende gasontladingslampen aanwezig: kwiklampen, SON, HPL, HQL of HPI.
Herkenning
Halogeenlampen herkent u aan een gloeidraadje dat het licht uitstraalt. Beide typen lamp worden snel erg warm als ze zijn ingeschakeld. Gasontladingslampen zijn ook te herkennen aan de warmte die uitgestraald wordt. Ledlampen zijn lastig te onderscheiden van normale verlichting. Dit komt omdat ze vaak een melkwit laagje hebben op het glas van de lamp. Ledlampen kunnen ook als buizen zijn uitgevoerd. Dit geldt alleen voor binnenverlichting.
Bij de productinformatie op de lampvoet of de verpakking is aangegeven welk type lamp het is. Bij nieuwere ledlampen zijn de lamp en het armatuur vaak samengevoegd. De lampen zijn dan los niet meer vervangbaar. De armaturen moeten dan vervangen worden. Omdat de lampen lang meegaan is dit vaak niet nodig.
Uitvoering
Plaatst u nieuwe ledarmaturen, dan is het belangrijk dat deze evenveel licht geven.
Een andere mogelijkheid is om alleen de lamp te vervangen – in plaats van de gehele armatuur. Het is dan wel belangrijk dat de bestaande armaturen geschikt zijn voor ledbuizen of -lampen. Soms moet u ook de starter vervangen.
Relevante regelgeving
Er is een Europese Ecodesign richtlijn (EU 2019/2022) voor verlichting. Hierin staan eisen over de energie-efficiëntie. Daarnaast gelden er ook beperkingen vanuit de RoHS-richtlijn (EU 2011/65) die het gebruik van kwik in verlichtingsproducten zoals tl-buizen reguleert.
Naast gloeilampen worden ook halogeenlampen en fluorescentielampen zoals spaarlamp, pl-lamp en tl-buis uitgefaseerd. Vanaf 24 augustus 2023 mogen er in de Europese Unie geen tl-buizen van het type T5, T8, T12 T meer geproduceerd of op de markt gebracht worden. Dit geldt ook voor pl-lampen.
Voor type T9 en 'food’ tl-buizen geldt dit vanaf februari 2025. Voor gloeilampen geldt het verbod al sinds 2012, voor halogeenlampen voor verschillende lamptypen vanaf 2016 en voor spaarlampen vanaf 2021. Bestaande voorraden mogen nog wel verkocht worden.
Deze lamptypen voldoen niet meer aan de minimale efficiëntie-eisen. Ledverlichting doet dat wel en is daarom een logisch alternatief.
Doelmatig beheer en onderhoud
Zorg voor een doelmatig gebruik van ruimteverlichting:
- Controleer jaarlijks armaturen, lampen, reflectoren en bijhorende schakelingen en regelingen. Vervang bij niet-correcte werking de armaturen of onderdelen ervan.
- Maak jaarlijks de armaturen, lampen, reflectoren en eventuele sensoren schoon.
- Vervang defecte lampen.
Economische randvoorwaarde
Niet van toepassing.
Technische randvoorwaarde
Niet van toepassing.
Direct uitvoerbaar (zelfstandig moment)
Nee
