Octrooiblog: Octrooi aanvragen? Doe het goed of doe het niet
Stel, je wilt je uitvinding beschermen én op de kleintjes letten. Dan kun je zelf je octrooiaanvraag schrijven en indienen. Succes verzekerd want in Nederland levert elke aanvraag een octrooi op. In the pocket, denk je misschien. Maar door alles zelf te doen, loop je wel de nodige risico’s. In dit blog vertelt octrooigemachtigde Bram van Oeffelt meer. Hij werkt voor IP Maison, een bureau dat thuis is in intellectueel eigendom.
Het klinkt een beetje WC-Eend-achtig. Het ligt nogal voor de hand dat mijn collega’s en ik zeggen dat je je octrooiaanvraag beter door ons kunt laten opstellen. Maar daar hebben we écht goede redenen voor.
Dit doet een octrooigemachtigde
Even een stapje terug. Wat is en doet een octrooigemachtigde eigenlijk? Iedereen mag zich ‘octrooi-expert’ of ‘octrooi-specialist’ noemen. Maar ‘octrooigemachtigde’ is een beschermd beroep. Alleen als je de – pittige – examens van de Orde van Octrooigemachtigden met goed gevolg hebt afgelegd, mag je je octrooigemachtigde noemen en word je geregistreerd in het register voor octrooigemachtigden. Octrooigemachtigden zijn dus beëdigde professionals die een verplichte juridische (beroeps)opleiding hebben gedaan en vaak ook een technische opleiding hebben afgerond. Zij kunnen je uitvinding in een octrooiaanvraag precies zo verwoorden dat alles eronder valt waarvoor je bescherming wenst, maar dat wat er al bestond, juist weer niet.
2 praktijkvoorbeelden
Aan de hand van 2 Nederlandse octrooien kan ik goed duidelijk maken hoe specialistisch het vak van octrooigemachtigde is. Het eerste octrooi laat zien wat de meerwaarde van een octrooigemachtigde is. Het tweede octrooi maakt duidelijk wat er allemaal fout kan gaan als een uitvinder zelf een octrooiaanvraag opstelt en indient.
Voorbeeld van geslaagd octrooi
Lees maar eens mee in octrooi NL1012379: ‘Plat product […] met het kenmerk dat het product aan zijn omtreksrandzone is voorzien van een randuitsparing, waarin de top van een vinger van een consument past, zodanig dat de consument het bovenste product van een in een strakke folie-omhulling verpakte stapel producten kan uitnemen […]’. Geloof het of niet: vrijwel iedereen kent deze uitvinding én heeft ’m waarschijnlijk een keertje in handen gehad. Precies: dit gaat over het beroemde beschuitje-met-inkeping!
Sterke claims
Dit octrooi laat zien dat iedereen een uitvinding kan doen. Iedereen snapt de techniek erachter, tot aan je oma toe. Maar het octrooi heeft een heel specifieke beschrijving. De gemachtigde heeft goed nagedacht wat er in de claims of conclusies staat. De uitvinding werkt alleen als het beschuit in een verpakking zit. Maar de verpakking wordt niet mee-geclaimd. En de inkeping moet aan rand zitten en niet in het midden. Over dit octrooi zijn heel wat rechtszaken gevoerd maar het is zo goed opgesteld, dat het 20 jaar heeft standgehouden.
Zelf ingediend octrooi
Het tweede voorbeeld is een octrooi voor een ‘Kentekendocument met geïntegreerde RFID-chip’. Kort samengevat komt het octrooi neer op een uitbreiding van het huidige kentekenbewijs/document met RFID (Radio-frequency identification, red.)-chiptechnologie en antenne. De bedenker hiervan heeft zelf de octrooiaanvraag opgesteld. En dat was niet zo verstandig, om het maar eens voorzichtig te verwoorden.
Niet nieuw en niet inventief
Sterker nog: Octrooicentrum Nederland voerde – zoals gebruikelijk bij octrooiaanvragen voor Nederland – een nieuwheidsonderzoek uit en concludeerde dat ‘delen van de nationale aanvraag […] niet voldoen aan de voorgeschreven vereisten, en wel in die mate dat geen zinvol nieuwheidsonderzoek verricht kan worden’. Voor zover het onderzoek wel uitvoerbaar was, bleek daaruit bovendien dat de uitvinding niet nieuw en niet inventief was: eisen waar een octrooiaanvraag aan moet voldoen.
Verloren rechtszaak
Het ‘kenteken-met-RFID-chip-octrooi’ was voor de RDW – de organisatie die voertuigen registreert – aanleiding om een rechtszaak aan te spannen tegen de uitvinder. In Nederland hebben we een zogeheten registratiesysteem voor octrooien. Dat betekent dat je automatisch octrooi krijgt, ook al is je uitvinding niet nieuw. Maar het is geen vrijbrief om anderen zomaar van de markt te weren. De rechter stelde de RDW in het gelijk: het octrooi werd nietig verklaard en de uitvinder was een hoop tijd en geld kwijt.
Bespaar verstandig
Ik wil benadrukken dat het niet verplicht is om een octrooigemachtigde in te schakelen als je octrooi wilt aanvragen. Maar ik zie dat het vaak misgaat als mensen het zelf doen. Een octrooigemachtigde inschakelen kost geld. Maar hij zorgt er ook voor dat je het maximale uit je uitvinding haalt. En hij kan je een hoop geld besparen. Bijvoorbeeld door je te adviseren af te zien van je octrooiaanvraag, of ermee te stoppen. Kort samengevat: wil je octrooi aanvragen? Doe het goed of doe het niet.
Meer weten?
Een octrooigemachtigde kan je helpen bij de procedure om een octrooi aan te vragen. Ook mag hij de aanvraag voor je indienen. Meer informatie vind je op de site van de Orde van Octrooigemachtigden. Daarnaast staat Octrooicentrum Nederland klaar om al je vragen over octrooien te beantwoorden. Onze deskundige medewerkers hebben geheimhoudingsplicht en helpen je graag verder op weg. Bel 088 042 40 02 of stuur een mail naar octrooicentrum@rvo.nl.
