Natuurinclusieve gebouwde omgeving

Gepubliceerd op:

28 november 2017

Laatst gecontroleerd op:

5 januari 2024

Duurzaamheid in de gebouwde omgeving is meer dan energiebesparing. Ook natuurinclusiviteit is belangrijk. Als natuur een vanzelfsprekend onderdeel is van de gebouwde omgeving, verbetert de leefbaarheid én de biodiversiteit. Denk aan parken, groene daken en bloemrijke bermen langs fietspaden waarlangs ook dieren reizen van de stad naar het buitengebied.

Natuur in de gebouwde omgeving heeft naast biodiversiteit meer voordelen:

Groen beperkt gevolgen van klimaatverandering zoals wateroverlast en hittestress. Bijvoorbeeld natuur slaat water op als buffer.
Mensen gaan in een groene omgeving eerder naar buiten, krijgen meer beweging en komen elkaar vaker tegen. Een omgeving met meer natuur, zorgt zo voor een betere gezondheid, sociale verbinding en een groter welzijn.
Groen speelt een rol bij luchtzuivering en vangt bijvoorbeeld stof af. Het heeft daarmee een positieve invloed op de luchtkwaliteit in de stad.
Meer groen is ook gunstig voor het vestigingsklimaat. Een groene omgeving trekt bedrijven aan en verhoogt de waarde van vastgoed.

Bekijk natuurinclusiviteit op 3 schaalniveaus

Wilt u de natuurinclusiviteit van uw gebouwde omgeving verbeteren? Het is belangrijk dat u dan op 3 schaalniveaus naar de natuur kijkt èn naar de onderlinge samenhang tussen deze niveaus.

Regionaal- en stedelijk schaalniveau

Combineer de benodigde maatregelen tegen water- en hitteoverlast, de behoefte aan parken en groene fietsroutes én de kansen die ontstaan door woningbouw of aanpassingen aan wegen en spoorlijnen, met het verbeteren van de natuur in de gebouwde omgeving.
Sluit ecosystemen op elkaar aan door groenblauwe verbindingen tussen stad en land. Maken dieren en planten bijvoorbeeld gebruik van de bestaande waterlopen en bermen? Missen er schakels of zijn er andere verbeteringen aan te brengen?
Zorg voor duidelijkheid over de natuurdoelen voor uw stad. Wat zijn bijvoorbeeld de gidssoorten: dieren- en plantensoorten die bij de specifieke landschaps-ecologische omstandigheden van die stad passen.

Wijk- en buurtniveau

Benut de dynamiek van (woning)bouw en het beheer van de openbare ruimte om het stedelijk gebied groener te maken, groengebieden met elkaar te verbinden en de kwaliteit van de leefgebieden voor planten en dieren te verbeteren.
Informeer als overheid de ontwikkelaars en architecten: vertel ze hoe ze aan een groter ecologisch systeem kunnen bijdragen.
Bekijk de mogelijkheden om te ‘ontstenen’. En om van ruimte dubbel gebruik te maken zoals parken op daken of ongebruikte spoorlijnen.

Gebouw- en straatniveau

Maak ruimte voor groen met bijvoorbeeld bloemrijke bermen, nestkastjes en -stenen, natuurlijke oevers en poelen of met gevel- en daktuinen (ook op bijvoorbeeld bushokjes).
Zorg voor samenhang tussen natuurinclusieve maatregelen aan gebouwen en in het openbaar groen. Denk aan de vogel in het nestkastje moet ook voedsel vinden in de buurt.
Ondersteun bewonersinitiatieven en geef tuintips.

Ook meer natuur in de gebouwde omgeving?

Wilt u ook de gebouwde omgeving natuurinclusiever maken? Voor provincies, gemeenten, architecten, vastgoedontwikkelaars en woningcorporaties is er een aanpak die mogelijkheden biedt. De hele aanpak staat in de storymap 'natuurinclusieve verstedelijking' met informatie, praktijkvoorbeelden, afbeeldingen en doorklikbare kaarten.

Bekijk de Storymap natuurinclusieve verstedelijking.